HACIVEYİS ZADE MUSTAFA EFENDİ
Seneler evveldi güzel Konyam’ da,
Mustafa adında bir genç yaşardı,
İlim, irfan, ahlak, edep hep O’nda,
Meclislerde hoş sohbetleri vardı.
Babasına derler Veyis Efendi,
Hacıdır kendisi, derindir ilmi,
Çocuğunu yetiştirmiş pir gibi,
Kendisi de dopdoluydu, rahmetli.
Mustafa Efendi büyür nam salar,
Dost adın “Hacı Veyis Zade” koyar,
Konyalı’ nın gönlünde bir taht yapar,
Oturur o tahta ve ilim yayar.
Kendisi imamdı ve öğretmendi,
Devlet zatına bir maaş verirdi,
Hiç dokunmaz hep tasadduk ederdi,
Allah sevdiğine rızık verirdi.
Hocamız misafiri ne çok sever,
Her gelene mutlak ikramlar eder,
Maaşı dağıtınca para biter,
Hanımıysa çokça telâşe eder.
Konyamız’ ın vardır çarşı böreği,
Fırıncı alır yaptığın o içi,
Hamura döşeyip fırına verdi,
Pişer, yenir sıcacık misler gibi.
Misafirler gelmiş bir gün evine,
Hanım hazırlamış içi böreğe,
Hocamız gidip verecek fırına,
Lakin cebinde yoktu hiç beş para.
Hanım der “Efendi, ne edeceksin?
Fırıncıya ne para vereceksin?”
“Telaşlanma Hanım, sandığa bir bak,
Belki para vardır içinde, Hayy Hakk.”
Hanım der “Baktım hiç para yok idi.”
Hocam der “Olsun, belki görmedindi.”
Hanımı tekrar bakınca pek şaştı,
Boş sandıktan birden paralar taştı.
Pek çok Konyalı şahittir ki buna,
Hocamız cömert, verir Hakk adına,
Allah’ ım kulunu koyar mı yolda?
Ne aç kaldı, ne mahcuptu konuğa.
Bir karlı gündü Konyam’ da yas oldu,
Manevi Mimar bir anda kuş oldu,
Kanat çırpıp Rabb’ isine yürüdü,
Tüm sokaklar bir anda insan doldu.
Bilirseniz bir cami var Türbe’ de,
Sultan Selim Camisi’ dir adı da,
Sadece yirmi metre karşısında,
Üçler Mezarlığı var, durur orda.
Konyalı tek yürek, gözler hep yaşlı,
Hocamız’ ın naşı omuzlar başı,
Bahsettiğim yirmi metrelik yolu,
Millet hilafsız üç saatte aldı.
Rahmetli kıymetlim büyükbabacım,
Vardı cenazede bizzat dinledim,
Dedi “Böyle kalabalık görmedim.”
Konya vefalı, bunu unutmadım.
Yıllar olmuş Hocam vefat edeli,
Hürmet eder hep yaşlısı ve genci,
Her bayram gideriz ziyaret yeri,
Üçler Mezarlığı’ nın içerisi.
Dostlarım dinleyin O Gönül Eri,
İmkân varsa n’olur okuyun O’ nu,
Buyurun Konyam’ a ve alın feyzi,
Hocamın kabri bile Nurlar yeri!
1888-1960)
Hacı Veyiszade Mustafa Kurucu Efendi, Konya’nın Karatay İlçesine bağlı Yarma Bucağı Şatır Köyü’nden Hacı Veyis Efendi’nin iki oğlundan büyüğüdür. Hacı Veyiszade unvanı ile meşhur olup son devir din bilginlerimizin büyüklerindendir. H.1305/M.1888 yılında Konya’nın Sedirler Mahallesinde dünyaya gelmiş, 5 Şubat 1960 tarihinde Konya’da vefat etmiştir. Babası Hacı Veyis Efendi, ilk tahsilini köyünde tamamladıktan sonra, Konya’ya gelmiş, Aladağlı Hacı Ahmet Efendi’den icazet alarak müderris olmuş ve yüzlerce talebe yetiştirdikten sonra, 1935 yılında vefat etmiştir.
Hacı Veyis Efendi, oğulları İbrahim ve Mustafa Efendilerin yetişmesinde büyük rol oynamış, hafız ve alim olmaları için bütün gayreti ile çalışmış, netice de onların da ilmiye sınıfı içinde yer almalarını sağlamıştır.
Hacı Mustafa Kurucu Efendi, ilk tahsilini babasından almış, Sedirler Mahallesi Sıbyan Mektebinde okumuş, babasının da hafızlık hocası olan Bekir Hoca Efendi’den hafızlığını tamamladıktan sonra, bazı Konya alimlerinden fıkıh, tefsir, hadis, ahlâk, hikmet ve İslâm tarihi okuyarak icazet almıştır.Konya’da kurulan Islah-ı Medaris müderrislerinden Şeyh zade Ziya Efendi’den Arapça, Cebir ve Feraiz tahsil etmiş, Sultan Selim Camii Hatibi Mesnevi-han Sıdki Dede’den Farsça öğrenmiş, tasavvufi ilimler üzerinde durmuş, keskin zeka ve anlayışı ile kısa zamanda kendini yetiştirerek tanınmış din bilginlerinden biri haline gelmiştir.
Türkçe, Arapça ve Farsça’sının çok kuvvetli olduğu bilinen Hacı Veyiszade merhum, Hocası Ziya Efendi’nin babası Şeyh Mehmet Bahaeddin Efendi’ye intisap etmiş, bir takım batıni bilgilere sahip olmuş, bu sebeple gerek şeyhine ve gerekse onun oğlu Ziya Efendi’ye büyük saygı ve bağlılık göstermiştir.
Kendisi gerçek manada bir hak aşığı, gönüllere taht kurmasını bilmiş bir sevgi adamı, ilim ve irfan vadisinin unutulmaz simalarından birisidir. Büyük evliyalardan Ladikli Ahmet Ağa’nın da dediği gibi O, "Zirvesine ulaşılamayacak kadar büyük bir dağ’dır." Müslim ve gayr-ı müslim herkesin gönlünü kazanmayı bilmiş, bir ikinci Mevlana, bir ilim ve hikmet hazinesidir. Menkıbelerini anlatanlar, onun Allah dostlarından bir zat olduğunu ve benzerinin gelmesinin zor olduğunu söylemektedirler. Bütün bu özelliklerine rağmen, kendilerinde hiç bir öğünme payı görülmemiş ve tevazu timsali olarak yaşamıştır.
1960 yılının 5 Şubat Cuma günü Durak Fakı Mahallesindeki evinde Hakk’ın rahmetine kavuşmuştur. Konya Üçler Mezarlığı’na defnedilmiştir. Hacı Veyiszade, yüzlerce talebe yetiştirdiği bir çok hayır işleri ile meşgul olup, halkın engin sevgisini kazandığı halde, herhangi bir kitap yazıp neşretmemiştir. Böyle bir istekte bulunanlara verdiği cevap ise hayli ilginçtir; "Bir kalpten bin kitap çıkar, fakat bin kitapta bir kalp bulunmaz!"
__________________
Seneler evveldi güzel Konyam’ da,
Mustafa adında bir genç yaşardı,
İlim, irfan, ahlak, edep hep O’nda,
Meclislerde hoş sohbetleri vardı.
Babasına derler Veyis Efendi,
Hacıdır kendisi, derindir ilmi,
Çocuğunu yetiştirmiş pir gibi,
Kendisi de dopdoluydu, rahmetli.
Mustafa Efendi büyür nam salar,
Dost adın “Hacı Veyis Zade” koyar,
Konyalı’ nın gönlünde bir taht yapar,
Oturur o tahta ve ilim yayar.
Kendisi imamdı ve öğretmendi,
Devlet zatına bir maaş verirdi,
Hiç dokunmaz hep tasadduk ederdi,
Allah sevdiğine rızık verirdi.
Hocamız misafiri ne çok sever,
Her gelene mutlak ikramlar eder,
Maaşı dağıtınca para biter,
Hanımıysa çokça telâşe eder.
Konyamız’ ın vardır çarşı böreği,
Fırıncı alır yaptığın o içi,
Hamura döşeyip fırına verdi,
Pişer, yenir sıcacık misler gibi.
Misafirler gelmiş bir gün evine,
Hanım hazırlamış içi böreğe,
Hocamız gidip verecek fırına,
Lakin cebinde yoktu hiç beş para.
Hanım der “Efendi, ne edeceksin?
Fırıncıya ne para vereceksin?”
“Telaşlanma Hanım, sandığa bir bak,
Belki para vardır içinde, Hayy Hakk.”
Hanım der “Baktım hiç para yok idi.”
Hocam der “Olsun, belki görmedindi.”
Hanımı tekrar bakınca pek şaştı,
Boş sandıktan birden paralar taştı.
Pek çok Konyalı şahittir ki buna,
Hocamız cömert, verir Hakk adına,
Allah’ ım kulunu koyar mı yolda?
Ne aç kaldı, ne mahcuptu konuğa.
Bir karlı gündü Konyam’ da yas oldu,
Manevi Mimar bir anda kuş oldu,
Kanat çırpıp Rabb’ isine yürüdü,
Tüm sokaklar bir anda insan doldu.
Bilirseniz bir cami var Türbe’ de,
Sultan Selim Camisi’ dir adı da,
Sadece yirmi metre karşısında,
Üçler Mezarlığı var, durur orda.
Konyalı tek yürek, gözler hep yaşlı,
Hocamız’ ın naşı omuzlar başı,
Bahsettiğim yirmi metrelik yolu,
Millet hilafsız üç saatte aldı.
Rahmetli kıymetlim büyükbabacım,
Vardı cenazede bizzat dinledim,
Dedi “Böyle kalabalık görmedim.”
Konya vefalı, bunu unutmadım.
Yıllar olmuş Hocam vefat edeli,
Hürmet eder hep yaşlısı ve genci,
Her bayram gideriz ziyaret yeri,
Üçler Mezarlığı’ nın içerisi.
Dostlarım dinleyin O Gönül Eri,
İmkân varsa n’olur okuyun O’ nu,
Buyurun Konyam’ a ve alın feyzi,
Hocamın kabri bile Nurlar yeri!
1888-1960)
Hacı Veyiszade Mustafa Kurucu Efendi, Konya’nın Karatay İlçesine bağlı Yarma Bucağı Şatır Köyü’nden Hacı Veyis Efendi’nin iki oğlundan büyüğüdür. Hacı Veyiszade unvanı ile meşhur olup son devir din bilginlerimizin büyüklerindendir. H.1305/M.1888 yılında Konya’nın Sedirler Mahallesinde dünyaya gelmiş, 5 Şubat 1960 tarihinde Konya’da vefat etmiştir. Babası Hacı Veyis Efendi, ilk tahsilini köyünde tamamladıktan sonra, Konya’ya gelmiş, Aladağlı Hacı Ahmet Efendi’den icazet alarak müderris olmuş ve yüzlerce talebe yetiştirdikten sonra, 1935 yılında vefat etmiştir.
Hacı Veyis Efendi, oğulları İbrahim ve Mustafa Efendilerin yetişmesinde büyük rol oynamış, hafız ve alim olmaları için bütün gayreti ile çalışmış, netice de onların da ilmiye sınıfı içinde yer almalarını sağlamıştır.
Hacı Mustafa Kurucu Efendi, ilk tahsilini babasından almış, Sedirler Mahallesi Sıbyan Mektebinde okumuş, babasının da hafızlık hocası olan Bekir Hoca Efendi’den hafızlığını tamamladıktan sonra, bazı Konya alimlerinden fıkıh, tefsir, hadis, ahlâk, hikmet ve İslâm tarihi okuyarak icazet almıştır.Konya’da kurulan Islah-ı Medaris müderrislerinden Şeyh zade Ziya Efendi’den Arapça, Cebir ve Feraiz tahsil etmiş, Sultan Selim Camii Hatibi Mesnevi-han Sıdki Dede’den Farsça öğrenmiş, tasavvufi ilimler üzerinde durmuş, keskin zeka ve anlayışı ile kısa zamanda kendini yetiştirerek tanınmış din bilginlerinden biri haline gelmiştir.
Türkçe, Arapça ve Farsça’sının çok kuvvetli olduğu bilinen Hacı Veyiszade merhum, Hocası Ziya Efendi’nin babası Şeyh Mehmet Bahaeddin Efendi’ye intisap etmiş, bir takım batıni bilgilere sahip olmuş, bu sebeple gerek şeyhine ve gerekse onun oğlu Ziya Efendi’ye büyük saygı ve bağlılık göstermiştir.
Kendisi gerçek manada bir hak aşığı, gönüllere taht kurmasını bilmiş bir sevgi adamı, ilim ve irfan vadisinin unutulmaz simalarından birisidir. Büyük evliyalardan Ladikli Ahmet Ağa’nın da dediği gibi O, "Zirvesine ulaşılamayacak kadar büyük bir dağ’dır." Müslim ve gayr-ı müslim herkesin gönlünü kazanmayı bilmiş, bir ikinci Mevlana, bir ilim ve hikmet hazinesidir. Menkıbelerini anlatanlar, onun Allah dostlarından bir zat olduğunu ve benzerinin gelmesinin zor olduğunu söylemektedirler. Bütün bu özelliklerine rağmen, kendilerinde hiç bir öğünme payı görülmemiş ve tevazu timsali olarak yaşamıştır.
1960 yılının 5 Şubat Cuma günü Durak Fakı Mahallesindeki evinde Hakk’ın rahmetine kavuşmuştur. Konya Üçler Mezarlığı’na defnedilmiştir. Hacı Veyiszade, yüzlerce talebe yetiştirdiği bir çok hayır işleri ile meşgul olup, halkın engin sevgisini kazandığı halde, herhangi bir kitap yazıp neşretmemiştir. Böyle bir istekte bulunanlara verdiği cevap ise hayli ilginçtir; "Bir kalpten bin kitap çıkar, fakat bin kitapta bir kalp bulunmaz!"
__________________