1.HİPNOZ NEDİR?
Söz, bakış, hayal gücü ya da bazı yardımcı nesneler kullanılarak telkin vb.tekniklerle oluşturulan; kişinin duygu, düşünce, algı ve bellek işlevlerinde değişikliklerin gerçekleştirilebildiği “özel bir bilinç durumu”dur.
2.HİPNOZ NE TÜR BİR SÜREÇTİR?
Günümüzde hipnoz bilim çevreleri tarafından “TIBBİ BİR GİRİŞİM” olarak kabul edilmektedir. Dünyanın çoğu ülkesinde bu durum, yasalarla desteklenerek hukuki yönünü de kazanmıştır.
Hipnoz tıbbi bir girişimdir. Tıpkı bir hastanın muayene edilmesi, herhangi bir organının ameliyat edilmesi ya da bir hastalığın tedavi edilmesi gibi. Bu nedenle de hem yasal bakımından hem de etik bakımından hipnoz yapılanın hakları ve hipnoz yapanın yetki ve sorumlulukları söz konusudur. Tıp etiği ve sağlıkla ilgili yasalar hipnoz uygulamalarında da aynen geçerli ve bağlayıcıdır.
Hipnozun tıbbi bir girişim olması nedeniyle, günümüzde 50’nin üzerinde ülkede eğlence ve show amaçlı “sahne hipnozu” yasaklanmıştır. Ülkelerin çoğunda Hipnoz sadece tedavi amacıyla ve sadece hekim, diş hekimi ve psikologlar tarafından uygulanabilmektedir.
3.HİPNOTERAPİ NEDİR?
Hipnoterapi, hipnoz aracılığı ile bazı hastalıkların tedavi edilmesidir.
4.HİPNOZ İLE İYİLEŞME NASIL SAĞLANMAKTADIR?
Hastayı iyileştiren bizzat Hipnozun kendisi değil, Hipnoz sırasında uygulanan değişik tedavi yöntemleridir. Yani, Hipnoz değişik tedavi yöntemlerinin uygulanmasında işe yarayan, kolaylaştıran bir tedavi aracıdır.
Bu anlamda Hipnozu bir şırıngaya benzetmek mümkündür. Nasıl ki şırınga, iyileşmek için hastanın gereksinim duyduğu çeşitli ilaçları (antibiyotik, ağrı kesici, ateşdüşürücü vb) uygulamak için kullanılan bir “tedavi aracı” ise ve hastayı iyileştiren şey şırınga değil de içindeki ilaçlar ise; aynı şekilde hipnoz uygulanmasında da hastayı iyileştiren şey bizzat hipnozun kendisi değil; hipnoz sırasında uygulanan değişik tedavi yöntemleridir.
5.HİPNOZ BİR UYKU MUDUR?
Dıştan bakıldığında hipnozdaki kişi çok rahat ve huzurlu bir şekilde uyuyor gibi göründüğünden yüzyıllardır, hipnozun bir uyku olduğu yanılgısı yerleşmiş olarak sürmektedir. Oysa hipnoz bir uyku değildir. Hipnozdaki kişi uyanıktır, hipnoz uygulayan kişinin tüm sözlerini duyar, anlar, hatta yargılar, sorulara yanıtlar verir.Hipnoz farkındalıktır.
6.HİPNOZ SÖZCÜĞÜ NE DEMEKTİR?
Hipnoz sözcüğü Yunan Mitolojisindeki Uyku Tanrısı Hypnosis’den alınmış olup uyku anlamına gelmektedir.İlk kez 1840’da İngiliz cerrah Dr.James Braid tarafından kullanılmıştır.
Hipnozu inceleyen Dr.Braid Hipnozun bir tür uyku olduğunu zannederek hipnoz durumuna uyku adını vermiştir. Ancak kısa bir süre sonra yanılgısını anlayarak bu ismi MONOİDEİZM ile değiştirmek istemiş ise de Hipnoz sözcüğü yerleşerek günümüze değin süregelmiştir.
7.HİPNOZA NASIL GİRİLİR? KENDİ KENDİME HİPNOZ YAPABİLİR MİYİM?
Hipnoz uygulayan kişinin verdiği direktifler doğrultusunda dikkati bir nokta, nesne ya da bir düşünceye yoğunlaştırarak hipnoza girilebilir. Hipnoz seansları sırasında, belirli amaç ya da hedefler için, hipnoz uygulayan kişinin öğretmesiyle kişi, istediği takdirde kendi kendine hipnoza girebilir. Buna OTOHİPNOZ adı verilir.
8.İSTEĞİM DIŞINDA ZORLA HİPNOZA GİRER MİYİM?
Hayır. Hipnoz, kişinin gönüllü isteğiyle, hipnoz uygulayan kişinin direktifleri doğrultusunda dikkatini toplaması gevşemesi ve yoğunlaştırması ile gerçekleşen bir durumdur. Dolayısı ile hipnoza girmek istemeyen kişi dikkatini yoğunlaştırmayacağı ve direktiflere uymayacağı için isteği dışında hipnoza sokulamaz.
9.HİPNOZDA KONTROLÜMÜ KAYBEDER MİYİM?
Kesinlikle hayır. Hipnoz sırasında kişinin kontrolü tamamen kendi elindedir.Hipnoz uygulayan kişinin söylediği her şeyi dinler, anlar, değerlendirir ve istemediği hiçbir şeyi söylemez, istemediği hiçbir şeyi de yapmaz. Eğer, hipnoz uygulayan kişi, hipnozdaki kişiden söylemek istemediği gizli sırlarını söylemesini ya da onun ahlaki ve sosyal değerlerine aykırı bir şeyi yapmasını isterse kişi bunu kabul etmez daha da zorlanırsa hipnozdan çıkar.
10.”UYANAMAMAK” YA DA HİPNOZDAN ÇIKAMAMAK MÜMKÜN MÜDÜR?
Hayır. Hipnoza alınan herkes, seans sonunda hipnoz uygulayan kişinin direktifleriyle hipnozdan çıkar. Diyelim ki hipnoz sırasında hipnoz uygulayan kişi çeşitli nedenlerle kişiyi hipnozdan çıkartmadan oradan ayrıldı. Bir süre sonra uygulayıcının uzaklaştığı süre ve mesafeye bağlı olarak hipnoz sona erer.
11. HİPNOZUN BÜYÜ, SİHİR VE DOĞAÜSTÜ GÜÇLERLE BİR İLİŞKİSİ VAR MIDIR?
Yoktur. Hipnoz tamamen beynin doğal ve normal işlevlerinden bir tanesidir. Büyü, sihir ya da doğaüstü hiçbir yönü yoktur. Tarihin çok eski dönemlerinde hipnoz dini ayin ve törenlerde toplulukları etkilemek ya da bazı hastalıkların tedavisi amacıyla rahipler ve kabile büyücüleri tarafından kullanılmıştır. Bu kişiler ise bulundukları topluluklardaki ayrıcalıklı konumlarını sürdürebilmek için hipnozu olağanüstü , mucizevi, kutsal bir durum; kendilerini de bu mucizevi ve kutsal olayı gerçekleştirebilen, olağanüstü güç ve yeteneklerle donatılmış üstün ve kutsal kişiler gibi göstermişlerdir. Bugün bile günümüzde medyum, astrolog ya da “şifacı”/ “ermiş” olduğunu söyleyen bazı kişiler “Tanrının sadece kendilerine verdiği olağanüstü güç ve yetenekler”i olduğunu ve bu güçlerle insanları iyileştirdiklerini söyleyerek çıkar sağlamakta, hipnozu doğaüstü bir olgu gibi göstermektedirler.
12.KİMLER HİPNOZ YAPABİLİR
Hipnoz yapmayı öğrenen herkes hipnoz yapabilir. Ancak “hipnoz uygulamak” ile “hipnoz aracılığıyla hastalıkları tedavi etme”yi birbirinden ayırmak gerekir. Öğrenen herkes hipnoz uygulamayı başarabilir ancak hipnoz aracılığı ile hastalıkları tedavi edebilmek için hipnozu bilmenin yanısıra hastalıkları tedavi konusunda eğitim almış olmak gerekir. Bu nedenle hekim, dişhekimi psikologlar hipnoz ve hipnoterapiyi
uygulayabilirler.
13.HERKES HİPNOZA GİREBİLİR Mİ?
Hayır. Herkesin hipnoza girmesi mümkün değildir. Kimi insan hiç hipnoza giremezken, kimileri çok kolay kimileri ise çok zor hipnoza girerler. Kişilerin hipnoza girebilme düzeyine HİPNOZA YATKINLIK (HİPNOTİZABİLİTE) adı verilir.
Hipnozun gerçekleşmesinde zeka, algılama, değerlendirme, hayal gücü ve konsantrasyon çok önemlidir. Bu nedenle de bu işlevlerin düzeyleri hipnoza yatkınlığı belirlemektedir. Hipnoza yatkınlık, bireyin kişilik özelliklerine, bilişsel işlevlerinin düzeyine ve içinde bulunduğu ruhsal durum ya da varsa ruhsal hastalığının niteliklerine göre farklılıklar gösterir.
Örneğin, dikkat ve algılamanın ciddi düzeylerde yetersiz olduğu ya da bozulduğu zeka geriliği olan kişilerin, ağır depresyon ve bunama hastalarının hipnoza girmeleri mümkün değildir. Yine karşısındakine güvenmeyen, her an kontrolü elden kaçırma ya da zarar görme endişesi yaşayan, kuşkucu, aşırı titiz ya da başkalarından direktif almayı kabullenemeyen kişiler hipnoza giremezler..
Söz, bakış, hayal gücü ya da bazı yardımcı nesneler kullanılarak telkin vb.tekniklerle oluşturulan; kişinin duygu, düşünce, algı ve bellek işlevlerinde değişikliklerin gerçekleştirilebildiği “özel bir bilinç durumu”dur.
2.HİPNOZ NE TÜR BİR SÜREÇTİR?
Günümüzde hipnoz bilim çevreleri tarafından “TIBBİ BİR GİRİŞİM” olarak kabul edilmektedir. Dünyanın çoğu ülkesinde bu durum, yasalarla desteklenerek hukuki yönünü de kazanmıştır.
Hipnoz tıbbi bir girişimdir. Tıpkı bir hastanın muayene edilmesi, herhangi bir organının ameliyat edilmesi ya da bir hastalığın tedavi edilmesi gibi. Bu nedenle de hem yasal bakımından hem de etik bakımından hipnoz yapılanın hakları ve hipnoz yapanın yetki ve sorumlulukları söz konusudur. Tıp etiği ve sağlıkla ilgili yasalar hipnoz uygulamalarında da aynen geçerli ve bağlayıcıdır.
Hipnozun tıbbi bir girişim olması nedeniyle, günümüzde 50’nin üzerinde ülkede eğlence ve show amaçlı “sahne hipnozu” yasaklanmıştır. Ülkelerin çoğunda Hipnoz sadece tedavi amacıyla ve sadece hekim, diş hekimi ve psikologlar tarafından uygulanabilmektedir.
3.HİPNOTERAPİ NEDİR?
Hipnoterapi, hipnoz aracılığı ile bazı hastalıkların tedavi edilmesidir.
4.HİPNOZ İLE İYİLEŞME NASIL SAĞLANMAKTADIR?
Hastayı iyileştiren bizzat Hipnozun kendisi değil, Hipnoz sırasında uygulanan değişik tedavi yöntemleridir. Yani, Hipnoz değişik tedavi yöntemlerinin uygulanmasında işe yarayan, kolaylaştıran bir tedavi aracıdır.
Bu anlamda Hipnozu bir şırıngaya benzetmek mümkündür. Nasıl ki şırınga, iyileşmek için hastanın gereksinim duyduğu çeşitli ilaçları (antibiyotik, ağrı kesici, ateşdüşürücü vb) uygulamak için kullanılan bir “tedavi aracı” ise ve hastayı iyileştiren şey şırınga değil de içindeki ilaçlar ise; aynı şekilde hipnoz uygulanmasında da hastayı iyileştiren şey bizzat hipnozun kendisi değil; hipnoz sırasında uygulanan değişik tedavi yöntemleridir.
5.HİPNOZ BİR UYKU MUDUR?
Dıştan bakıldığında hipnozdaki kişi çok rahat ve huzurlu bir şekilde uyuyor gibi göründüğünden yüzyıllardır, hipnozun bir uyku olduğu yanılgısı yerleşmiş olarak sürmektedir. Oysa hipnoz bir uyku değildir. Hipnozdaki kişi uyanıktır, hipnoz uygulayan kişinin tüm sözlerini duyar, anlar, hatta yargılar, sorulara yanıtlar verir.Hipnoz farkındalıktır.
6.HİPNOZ SÖZCÜĞÜ NE DEMEKTİR?
Hipnoz sözcüğü Yunan Mitolojisindeki Uyku Tanrısı Hypnosis’den alınmış olup uyku anlamına gelmektedir.İlk kez 1840’da İngiliz cerrah Dr.James Braid tarafından kullanılmıştır.
Hipnozu inceleyen Dr.Braid Hipnozun bir tür uyku olduğunu zannederek hipnoz durumuna uyku adını vermiştir. Ancak kısa bir süre sonra yanılgısını anlayarak bu ismi MONOİDEİZM ile değiştirmek istemiş ise de Hipnoz sözcüğü yerleşerek günümüze değin süregelmiştir.
7.HİPNOZA NASIL GİRİLİR? KENDİ KENDİME HİPNOZ YAPABİLİR MİYİM?
Hipnoz uygulayan kişinin verdiği direktifler doğrultusunda dikkati bir nokta, nesne ya da bir düşünceye yoğunlaştırarak hipnoza girilebilir. Hipnoz seansları sırasında, belirli amaç ya da hedefler için, hipnoz uygulayan kişinin öğretmesiyle kişi, istediği takdirde kendi kendine hipnoza girebilir. Buna OTOHİPNOZ adı verilir.
8.İSTEĞİM DIŞINDA ZORLA HİPNOZA GİRER MİYİM?
Hayır. Hipnoz, kişinin gönüllü isteğiyle, hipnoz uygulayan kişinin direktifleri doğrultusunda dikkatini toplaması gevşemesi ve yoğunlaştırması ile gerçekleşen bir durumdur. Dolayısı ile hipnoza girmek istemeyen kişi dikkatini yoğunlaştırmayacağı ve direktiflere uymayacağı için isteği dışında hipnoza sokulamaz.
9.HİPNOZDA KONTROLÜMÜ KAYBEDER MİYİM?
Kesinlikle hayır. Hipnoz sırasında kişinin kontrolü tamamen kendi elindedir.Hipnoz uygulayan kişinin söylediği her şeyi dinler, anlar, değerlendirir ve istemediği hiçbir şeyi söylemez, istemediği hiçbir şeyi de yapmaz. Eğer, hipnoz uygulayan kişi, hipnozdaki kişiden söylemek istemediği gizli sırlarını söylemesini ya da onun ahlaki ve sosyal değerlerine aykırı bir şeyi yapmasını isterse kişi bunu kabul etmez daha da zorlanırsa hipnozdan çıkar.
10.”UYANAMAMAK” YA DA HİPNOZDAN ÇIKAMAMAK MÜMKÜN MÜDÜR?
Hayır. Hipnoza alınan herkes, seans sonunda hipnoz uygulayan kişinin direktifleriyle hipnozdan çıkar. Diyelim ki hipnoz sırasında hipnoz uygulayan kişi çeşitli nedenlerle kişiyi hipnozdan çıkartmadan oradan ayrıldı. Bir süre sonra uygulayıcının uzaklaştığı süre ve mesafeye bağlı olarak hipnoz sona erer.
11. HİPNOZUN BÜYÜ, SİHİR VE DOĞAÜSTÜ GÜÇLERLE BİR İLİŞKİSİ VAR MIDIR?
Yoktur. Hipnoz tamamen beynin doğal ve normal işlevlerinden bir tanesidir. Büyü, sihir ya da doğaüstü hiçbir yönü yoktur. Tarihin çok eski dönemlerinde hipnoz dini ayin ve törenlerde toplulukları etkilemek ya da bazı hastalıkların tedavisi amacıyla rahipler ve kabile büyücüleri tarafından kullanılmıştır. Bu kişiler ise bulundukları topluluklardaki ayrıcalıklı konumlarını sürdürebilmek için hipnozu olağanüstü , mucizevi, kutsal bir durum; kendilerini de bu mucizevi ve kutsal olayı gerçekleştirebilen, olağanüstü güç ve yeteneklerle donatılmış üstün ve kutsal kişiler gibi göstermişlerdir. Bugün bile günümüzde medyum, astrolog ya da “şifacı”/ “ermiş” olduğunu söyleyen bazı kişiler “Tanrının sadece kendilerine verdiği olağanüstü güç ve yetenekler”i olduğunu ve bu güçlerle insanları iyileştirdiklerini söyleyerek çıkar sağlamakta, hipnozu doğaüstü bir olgu gibi göstermektedirler.
12.KİMLER HİPNOZ YAPABİLİR
Hipnoz yapmayı öğrenen herkes hipnoz yapabilir. Ancak “hipnoz uygulamak” ile “hipnoz aracılığıyla hastalıkları tedavi etme”yi birbirinden ayırmak gerekir. Öğrenen herkes hipnoz uygulamayı başarabilir ancak hipnoz aracılığı ile hastalıkları tedavi edebilmek için hipnozu bilmenin yanısıra hastalıkları tedavi konusunda eğitim almış olmak gerekir. Bu nedenle hekim, dişhekimi psikologlar hipnoz ve hipnoterapiyi
uygulayabilirler.
13.HERKES HİPNOZA GİREBİLİR Mİ?
Hayır. Herkesin hipnoza girmesi mümkün değildir. Kimi insan hiç hipnoza giremezken, kimileri çok kolay kimileri ise çok zor hipnoza girerler. Kişilerin hipnoza girebilme düzeyine HİPNOZA YATKINLIK (HİPNOTİZABİLİTE) adı verilir.
Hipnozun gerçekleşmesinde zeka, algılama, değerlendirme, hayal gücü ve konsantrasyon çok önemlidir. Bu nedenle de bu işlevlerin düzeyleri hipnoza yatkınlığı belirlemektedir. Hipnoza yatkınlık, bireyin kişilik özelliklerine, bilişsel işlevlerinin düzeyine ve içinde bulunduğu ruhsal durum ya da varsa ruhsal hastalığının niteliklerine göre farklılıklar gösterir.
Örneğin, dikkat ve algılamanın ciddi düzeylerde yetersiz olduğu ya da bozulduğu zeka geriliği olan kişilerin, ağır depresyon ve bunama hastalarının hipnoza girmeleri mümkün değildir. Yine karşısındakine güvenmeyen, her an kontrolü elden kaçırma ya da zarar görme endişesi yaşayan, kuşkucu, aşırı titiz ya da başkalarından direktif almayı kabullenemeyen kişiler hipnoza giremezler..