Neler yeni
Blue
Red
Green
Orange
Voilet
Slate
Dark

Rab Kelimesi:anlam Ve Mahiyeti

Mücahid

New member
Katılım
17 Mar 2007
Mesajlar
2,553
Tepkime puanı
223
Puanları
0
Yaş
56
Konum
Tr


"El-hamdü lillâhi rabbi'l-âlemîn" Hamd, âlemlerin rabbı Allah'a mahsustur (Kâinatın yaratıcısı ve geliştiricisi olan Allah'a hamdolsun)." (1/Fâtiha, 2)

RAB; Anlam ve Mâhiyeti

“Rabb” kelimesi, terbiye eden ve yetki sahibi anlamında Arapça bir isimdir. Bu kelime aynı zamanda, ıslah etmek, üzerinde tasarrufta bulunmak, kemâle erdirmek, efendi olmak, sorumluluğunu yüklenmek, başkanlık yapmak, mâlik ve sahip olmak, sözü dinlenmek, itaat edilmek, üstünlüğü ve otoritesi kabul edilmek gibi anlamlara da gelir.


Kur’ânî bir terim olarak Rab; varlıklar âlemini yaratan, terbiye ederek geliştiren, onları maddî ve mânevî olgunluğa götüren, terbiyenin bütün gereklerine mâlik ve her şeye sahip olan Allah anlamına gelmektedir. Allah'ın umumi isimlerindendir. Kur'an'da Allah lafzından sonra en çok kullanılan isimdir; 968 defa geçer. Nüzul sıralamasında ilk âyette kullanılan isim/sıfat, Rab ismi olduğu gibi, Kur'an'ı açtığımızda bizi ilk karşılayan Fâtiha'nın başlangıcında da yine O'nun onlarca ismi arasından seçilerek başa alınan Rab ismidir.


Rab, sadece terbiye eden (mürebbî) anlamında olmayıp, yardım etmek, yol göstermek, tasarruf etmek, korumak, her şeye hâkim olmak, emretmek ve yasaklamak, sakındırmak gibi terbiyenin bütün gereklerine sahip olabilmeyi de ifade etmektedir. Bunun için rab denilince, sadece terbiye ve mâlik olma durumları değil; her şeye sahip olan ebedi ve sonsuz kudret sahibi Allah anlaşılmalıdır. Bu özelliğinden dolayı rab kelimesi, Allah'tan başka varlıklar için, bir şeye izâfe edilmeden tek olarak kullanılamaz.


Kur'an'da Rab ismi, sonsuz kudreti ile her şeyi idaresi altına alan, yöneten, terbiye eden ve bunları yapabilecek kudrete mâlik olan Allah anlamına gelmektedir. Ayrıca, Rab ismi, her şeyi idare eden, koruyup gözeten, hâkimiyeti altında bulunduran ve gerçek rab olan Allah'a, O'nun rubûbiyet bağına, mutlak tevhid ve tam bir kulluk şuuru ile bağlanmayı da ifade etmektedir. Allah'tan başkasının hükmünü hüküm edinmemek, O'nun dinini her şeyden üstün tutmak, bütün mahlûkatı O'nun mutlak hâkimiyetine teslim olmuş bilmek, Allah'ı gerçek rab olarak tanımak demektir.


Allah, kendi katında tek geçerli din olan İslâm'ı, insanları, kullara ve diğer varlıklara ibâdet etmekten kurtarıp, Allah'a kulluk etmeleri için göndermiştir. İslâm, insanları kulların zulmünden, Allah'ın adaletine götürür. Tevhid gerçeğinin birinci şartı, Rubûbiyette tevhiddir. Yani gerçek Rab ve Hâkim olanın tek bir Allah olduğuna inanmaktır. İkinci şartı da, kullukta tevhiddir; bu da Allah'tan başkasına kulluk etmemektir. İnsan, Rabbine ibadet etmekle yükümlüdür. Müslüman, yalnızca Allah'a ibâdet eden kimsedir. Sadece Allah'a ibâdet ise, Allah'tan başkasını rab edinmemek, O'na hiçbir varlığı ortak koşmamak demektir.


İslâm, insanları, birbirlerine kul olmaktan kurtaran hürriyet dinidir. Sadece İslâm dinidir ki, insanları bir olan Rabb'a ibâdet etmeye çağırmış ve onları çeşitli bâtıl inançların yanlış sonuçlarından koruyarak, böylece onları Allah'ın dışındaki varlıklara kul olmaktan kurtarmıştır.


KUR'AN DA RABBİN MANALARI: Kur’an-ı Kerim, Rab kelimesini bir kaç manada kullanmaktadır:

a) Özel İsim Olarak: Birçok yerde Rab kavramı, Allah’ın özel ismi olarak geçmektedir (26/Şuarâ, 77-80; 73/Müzemmil, 9; 6/En’âm, 164).


b) Kendisine Yönelinen: Bazı âyetlerde, etrafında toplanılan, kendisine dönülen en yüce varlık anlamında kullanılmaktadır. Bu anlam ile Allah’ın özel ismi Rab arasında bağlantı vardır. (34/Sebe’, 26)


c) Karşı Gelinemeyen Otorite: Emrine uyulan, kendisinden daha üstün kimsenin olmadığı, koyduğu ilkelere uyulan ve karşı gelinmeyen otorite anlamında da kullanılır: “Onlar Allah’ı bırakıp hahamlarını, papazlarını ve Meryem oğlu İsa’yı (Mesih’i) rab olarak kabul ettiler. Halbuki bir tek ilâhtan başkasına kulluk etmemekle emrolunmuşlardı. O’ndan başka ilâh yoktur. Allah, onların ortak koştukları şeylerden münezzehtir (uzaktır).” (9/Tevbe, 31; Ayrıca bkz. 3/Âl-i İmrân, 64). Âyette geçen “erbâb” rab kelimesinin çoğuludur.


Birtakım insanlar, Allah’ı bırakıp O’nun dışındaki bazı şeyleri rab haline getirirler, onları rabb kabul ederler. Onların emirlerini, sözlerini ve koydukları hükümleri mutlak ölçü olarak alırlar. Allah’ın kanun ve ölçülerini bırakıp, bu yücelttikleri ölçüleri en doğru ilke kabul ederler. Allah, onların rab haline getirdiği şeylerin aslında rab olmayıp, güçsüz varlıklar olduğunu vurgulamaktadır.



d) Efendi-Yönetici Anlamında: Yûsuf sûresi âyet 50’de rab kelimesi sahip, efendi veya yönetici anlamında kullanılmaktadır.


e) Mâlik/Sahip Manasında: Bazı âyetlerde rab kelimesi, mâlik/sahip anlamındadır. “Yedi göğün Rabbı, yüce Arşın da Rabbı kimdir?” (23/Mü’minûn, 86) “Eğer yerde ve gökte birden fazla tanrılar olsaydı, şüphesiz her ikisinin de düzeni bozulurdu. Demek ki Arş’ın Rabbı olan Allah, onların yakıştırdıkları sıfatlardan münezzehtir/uzaktır.” (21/Enbiyâ, 22)


d) Allah’ın Sıfatı Olarak Rab: Görüldüğü gibi Rab olmak, Allah’ın sıfatlarından biridir. İlâhlığının bir gereğidir. Rab ismi geniş anlamlı bir sıfattır. Allah’ın yaratıcılığını, evrene sahip ve hâkim oluşunu, insana ait her şeyi yaratıp şekil verdiğini, evrende olan her şeye yüce kudretiyle tasarruf ettiğini, insanlar hakkında hükümler/yasalar koyduğunu ve bu hükümlere itaat etmenin gerekliliğini, mutlak anlamda itaatın ancak Allah’a yapılması gerektiğini, ıslah edenin, şekil verenin, her şeyi elinde tutanın yalnızca Allah olduğunu ifade eder. (2)

Günümüz İnsanının Çeşitli Rableri


Günümüzde, insanların, vicdanlarında inanıp kabul ettikleri rabla, yaşantılarında, hükümlerine teslim oldukları rablar aynı değildir. Teorik olarak inandıklarını ifade ettikleri Allah'ın rablığını, vicdanlarına hapseden günümüz insanlarının pek çoğu, pratik hayatlarında Allah'tan başka rabların emirlerine ve hükümlerine teslim olmaktadırlar. Üzülerek belirtelim ki, insanların pek çoğunun mâruz kaldığı en büyük tehlike, Allah'ı günlük yaşantılarında rab kabul edemeyişleridir. Onlar, bir yandan mü'min ve müslüman olduklarını söylerlerken, diğer yandan da Allah'ın emir ve yasaklarını bir tarafa atarak çeşitli varlıkların ve rehber edindikleri önderlerinin emirlerine uyarlar. Onların koyduğu gayr-ı meşrû hükümlere gönüllü olarak itaat ederler; böylece Allah'tan başkalarını rab edinmiş olurlar. "Lâ"sı olmayan bir inanç yaygınlaştırılıyor; herşeyle, özellikle egemen tüm güçlerle ve onların rab anlayışlarıyla uzlaşan, tepkisiz, laik müslümanlık (!). Allah'a inanan, ama tâğuta itaattan ayrılmayan, Allah'a inanan ve tâğutların ilke ve hükümlerini kabul ettiğini ifade eden, hakla bâtılın karıştığı bir din!


Kur'an'ın eski kavimleri ve peygamberleri anlattığı âyetlerinden anlaşılmaktadır ki, en eski asırlardan, kendi nüzûlü zamanına kadar, sapıklık ve inanç bozukluğu ile tanıttığı tüm toplumların, doğrudan Allah'ın varlığını inkâr etmediklerini görüyoruz. Ancak onların hepsinin müşterek sapıklıkları; Allah'ın mutlak rablığını kabul etmeyişleri, Allah'ın yaratıcı olduğuna inansalar da O'nun tek rablığına pek çok varlıkları ortak etmeleridir. Rablığın bir kısım özelliklerini Allah'tan başkalarında görmeleri, ahlâkî, sosyal ve kişisel hayatları için gerekli olan emir ve kuralları, Allah'tan başkalarından almalarıdır. Bunun için, insanların pek çoğu, ya doğrudan doğruya Allah'tan başka rablar olduğuna inanıyorlar, veya Allah'ın rablığına teorik olarak inansalar da pratik hayatlarında Allah'tan başkalarının rablığına teslim oluyorlar. İşte rab konusunda, peygamberlerin her asırda yıkmak istedikleri asıl sapıklık budur. Hükmü sadece göklere geçen; dünyaya, insanlara, yönetime, sosyal ve siyasal hayata... karışmayan bir Allah inancı. Yani göklerin rabbı. Halbuki Allah; göklerin, yerin, bütün âlemlerin rabbıdır.


Önceden hıristiyan olan Adiyy b. Hâtem, boynunda altından bir haç olduğu halde Rasûlüllah'ın huzuruna geldi. Peygamberimiz ona: "Ya Adiyy, boynundan şu putu çıkar." buyurdu. Bu sırada Rasülüllah "Yahudiler ve hıristiyanlar, haham ve râhiplerini Allah'tan başka rablar edindiler." (9/Tevbe, 31) meâlindeki âyeti okuyordu. Adiyy: "Ey Allah'ın Rasûlü, hıristiyanlar, râhiplere ibâdet etmediler ki (onları rab edinmiş olsunlar)" dedi. Peygamberimiz: "Evet ama onlar (hıristiyan râhipleri ve yahudi hahamları) Allah'ın helâl kıldığını haram; haram kıldığını da helâl saydılar. Onlar da bunlara uydular. İşte onların bu tutumları, onlara ibâdet etmeleri ve onları rab edinmeleridir." buyurdu.


Bu hadis-i şerif açık olarak gösterir ki, herhangi birini rab edinmiş olmak için, ona rab adı vermek şart değildir. Allah'tan başkalarının emrine, Allah'ın dinine uyup uymadığı hiç hesaba katılmaksızın isteyerek itaat etmek, hükümle ilgili konularda Allah'tan başkalarının sözünü dinleyip kabullenmek, Allah'tan başkasına itaat ederek O'nun dininin emir ve hükümlerine başkasını tercih ederek muhalefet etmek, Allah'tan başkalarını rab edinmek ve onlara tapmak demektir.


Putlara, şeytanlara ve tâğutlara tapmak nasıl şirk ise; Allah'ın emrine, Hakk'ın hükmüne uymayan kişilerin ortaya attıkları görüşleri benimsemek ve onları Allah'a tercih edip onlara uymak da öylece bir şirktir. Bu durum, onlara kulluk mertebesinden fazla değer vermek, Allah'ın ilâhî hükümlerine uymayan görüş ve fikirlerini benimsemek olduğu için, hem bir çeşit şirk, hem de Allah'ı bırakıp onları rab edinmektir. Onlara her ne kadar dil ile rab denilmese de durum, onları rab tanımanın ta kendisidir.


Onların sözlerine itaat edip, Allah'ın emirlerini terk etmenin puta ve tâğuta tapmakla aynı olmasının sebebi ise açıktır. Çünkü gerçek âlim, Hakk'ın kulu ve ilâhî hükümlerin mahkûmu olan kişidir. Hakkı bâtıl, batılı da hak yapmaya çalışıp, insanlara helâlı haram, haramı da helâl tanıtarak Allah'ın hükümlerini değiştirmeye çalışanlar, ilmî haysiyetten uzak birer tâğutturlar. Bunlara uymak da onları rab kabul etmektir. Çünkü bu duruma düşenler, Allah'ın hükmüne değil de onların isteklerine uyarak onlara Allah'a tapar gibi tapmış olanlardır.


Günümüzde de insanların hayatına hâkim pek çok rab kabul edilenler var. Her insan, hangi rabbin kulu olduğunu kendisi tayin edebilir. Ancak, bunu yaparken, kimin mülkünde yaşadığını, hangi rabba kulluk etmesi gerektiğini iyice düşünmelidir. Şu iyi bilinmelidir ki, inanılan ve hayatın her safhasında emrine uyulan tek rab Allah olmadıkça O'na kullukta bulunulmuş olunamaz. Peygamberimiz'in: "Rabbım Allah de ve bu sözünde dosdoğru ol" anlamındaki mübarek sözü, Kur'an'daki rab kavramının ve O'na kulluğun en veciz ifadesidir.


Kabirde sorulacak insanlara: "Rabbın kim?" Dünyada rab anlayışı ve bu konudaki davranış ve eylemlerine göre cevap çıkacak o insandan. "Rabbım filandır" diyecek insan. Dil, irâdemizin emrinden çıkacak orada. Dünyada kimi rab kabul etti veya eylemleriyle bu görüntüyü verdiyse, onu söyleyecek dil. Orada "Rabbım Allah'tır" diyebilmek için, burada "Rabbım Allah'tır" deyip bu sözünü yaşantı olarak isbatlamak gerekiyor. Evet, kurtuluşun tek reçetesi: “Rabbım Allah” deyip dosdoğru olmak...


Nasihatlerin musibetlerden evla olması dileğiyle.
 

ebuammar

New member
Katılım
5 Ağu 2007
Mesajlar
12
Tepkime puanı
2
Puanları
0
Yaş
47
selamun aleykum
"Rab kavramının Kur’an’da çokça zikredilmesinin üzerinde gerçekten durmak gerekir. İşin aslı tekrarın hikmetini ve sırrını ancak Allahu Tealâ bilmektedir. Ancak bununla beraber dünya gezegeninde insanların çoğunun hadlerini aşarak rablik iddiasında bulunmaları bu kavramın neden bu kadar önemli olduğunu ve çokça zikredildiğini bizlere göstermektedir. Allahu Tealâ insanların genelde hadlerini aşarak yönetme ve idare etmede söz sahibi olacaklarını, kendilerini otorite kabul edeceklerini, buna paralel olarak kendi kafalarından uydurdukları kanunlarla insanları sevk ve idare etmeye çalışacaklarını ve böyle rablik iddiasında bulunacaklarını bildiği için kitabında devamlı surette bizlere kendi rabliğini hatırlatmaktadır."
http://www.sehadet.info/forum/index.php?topic=170.0
 
Moderatör tarafında düzenlendi:

alptraum

New member
Katılım
1 Ocak 2005
Mesajlar
2,908
Tepkime puanı
166
Puanları
0
Yaş
38
Konum
Aþk`dan
Web sitesi
www.muhakeme.net
o zaman sevgili kardesim bu detayli calismayi sitemize eklesen daha iyi olmazmi okurlar acisindan

hem verdigin linkleri tikladigimizda site üyelik istiyor üye olup tekrar linki bulacagiz sonrada okuyacagiz

siz buraya yazilari eklersiniz insallah
 

ebuammar

New member
Katılım
5 Ağu 2007
Mesajlar
12
Tepkime puanı
2
Puanları
0
Yaş
47
Rabb kelimesi Arapça bir kelime olup, Kur’an’da Allah lafzından sonra en çok kullanılan isimdir; 970 defa zikredilir. Lugavi olarak terbiye etmek, ıslah etmek, mutlak otoriteye sahip olmak, efendisi olmak, sorumluluğunu yüklenmek, başkanlık yapmak, malik ve sahip olmak, sözü dinlenmek, itaat edilmek, üstünlüğü ve otoritesi kabul edilmek gibi anlamlara da gelir.
Dini bir terim olarak rabb kelimesi bütün alemi yaratan, malik ve sahip olan, terbiyenin bütün gereklerine malik ve her şeye sahip olan Allah anlamına gelmektedir. Allah'ın isimlerindendir. Rabb, sadece terbiye eden (mürebbî) anlamında olmayıp, yardım etmek, yol göstermek, tasarruf etmek, korumak, her şeye hakim olmak, emretmek ve yasaklamak, sakındırmak gibi terbiyenin bütün gereklerine sahip olabilmeyi de ifade etmektedir. Bunun için rabb denilince, sadece terbiye ve malik olma durumları değil; her şeye sahip olan ebedi ve sonsuz kudret sahibi Allah anlaşılmalıdır. Bu özelliğinden dolayı rabb kelimesi, Allah'tan başka varlıklar için, bir şeye izafe edilmeden tek olarak kullanılamaz.
Rabb kelimesi Kur’an’ı Kerim’de gerek lugat anlamıyla gerekse terim anlamıyla bir çok ayette karşımıza çıkmaktadır:
Kefil, kefalet sahibi: "Onlar benim düşmanımdır. Yalnız alemlerin rabbı (benim dostumdur). Beni yaratan ve bana yol gösteren O'dur. Hastalandığım zaman bana şifa veren O'dur. Beni öldürecek, sonra diriltecek O'dur. Ceza günü hatamı bağışlayacağını umduğum da O'dur. Rabbım, bana hüküm (yüksek bilgi, olgun hareket) ver ve beni salihler (zümresin)e kat." (26/Şuarâ, 77-83)
Terbiye Eden, Efendi: “Evinde bulunduğu kadın onu kendine çağırdı, kapıları sıkı sıkı kapadı ve "gelsene" dedi. Yusuf: "Günah işlemekten Allah'a sığınırım, O, benim efendimdir; bana iyi baktı. Haksızlık yapanlar şüphesiz başarıya ulaşamazlar." dedi.” (12, Yusuf/23)
Egemen Güç, Otorite Sahibi: “Sizin en üstün rabbiniz benim” (79, Naziat/24)
“Onlar, Allah'dan başka bilginlerini ve rahiplerini de kendilerine Rab edindiler, Meryem oğlu Mesih'i de. Oysa onlar bir olan Allah'a ibadet etmekle emrolunmuşlardı. Allah'dan başka hiçbir ilâh yoktur. O, müşriklerin ortak koştuğu şeylerden de münezzehtir.” (9, Tevbe/31)
Rububiyet Tevhidi: Rububiyet tevhidi genel olarak Allah’tan başka bir rabb olmadığına inanmak ve Allah’ı rabliğinde tevhid etmektir. İbn-i Kayyim el-Cevziyye rububiyet tevhidini “yaratma ve hakimiyetin ancak Allah’a mahsus oluşu” şeklinde tanımlamaktadır.
Levamihu-l Envar’da Rububiyet tevhidi ile ilgili olarak şunlar geçmektedir: “Rububiyet tevhidi demek, yaratan, rızık veren, dirilten, öldüren, yok eden sadece Allah’tır. Ondan başkası değildir.”
Tevhidi rububiyeti şu şekilde özetlemek mümkündür: Allah’tan başka yaratan, rızık veren, varlıkları sevk ve idare eden bir rab yoktur. Çünkü o her şeyi yaratmıştır ve O’ndan başka da yarattıkları üzerinde bir emir sahibi yoktur.
Bu konuda önemli husus şudur ki, genel olarak müşrikler Allahu Tealâ’ya rububiyet noktasında şirk koşmamaktadırlar. Zira onlar da Allahu Tealâ’nın alemlerin yaratıcısı olduğunu biliyorlardı. Nitekim Allahu Tealâ şöyle buyurmaktadır: “Eğer sen onlara, gökleri ve yeri kim yarattı?" diye sorsan elbette: "Onları çok güçlü ve herşeyi bilen Allah yarattı, derler” (43,Zuhruf/9)
Cahiliyye ehlinin büyük bir çoğunluğu Allah’ın varlığına inanan kimselerden oluşmaktadır. Cahiliye ehli, yaratılış konusunda Allah’ın ortağı olmadığına ve kadere, ahiret gününe, o günde ceza ve mükafaat verileceğine inanırlar, insanların kulluk yapmakla mükellef olduklarını, yaptıkları amellerden sorgulanacaklarını, hayır yapmışlarsa hayır, şer yapmışlarsa şer ile cezalandırılacaklarını bilirlerdi. Melekleri “Hameletu’l Arş”, “Hafeze” ve “Mukarrabin” olmak üzere kısımlara ayırıyorlardı. Kulların Allah’a karşı ibadet etmekle mükellef oldukları inançlarına binaen abdest ve gusül alırlar ve namaz kılarlardı. Ebu Zerr ve Kıs bin Said el-Eyadi’nin cahiliye döneminde namaz kıldıkları sabittir. Güneşin doğuşundan batışına kadar oruç tutuyorlardı. Aşure günlerinde oruç tutmak adetleriydi. Zekat verip, itikafa girerlerdi. Hatta Hz. Ömer’in (radıyallahu anhu) cahiliyye döneminde nezir yaptığı itikafı hakkında nasıl bir tutum sergileyeceğine dair bir soru sormuştur. Misafirperverlik yapıp, fakirlere sahip çıkarlar, sılai rahim’de (akraba ziyaretlerinde) bulunurlardı.
Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: "Dedim ki Ey Allah'ın Resûlü, İbnu Cüd'an câhiliye devrinde sıla-i rahimde bulunur, fakirlere yedirirdi. O bundan fayda görecek mi? Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) şu cevabı verdi: "(Hayır) iyilikleri ona bir faydası olmayacaktır. Çünkü o bir gün bile "Ya Rabbi kıyamet günü günahlarımı bağışla" dememiştir."
Cahiliye arapları hac ibadetini yerine getirirler, haram ayların hürmetine inanırlardı. Kısas yaparlar, diyet verirlerdi. Zina ve hırsızlık gibi suçlara gereken cezaları uygularlardı. Hatta hırsızlık yapanların ellerini kesiyorlardı. Kişinin kendi annesiyle, kızıyla, halasıyla, teyzesiyle evlenmesini haram görüyorlardı. Üç talakla boşanıyorlar, ihrama girip hac ve umre ibadetini yaptıktan sonra safa ile merve arasında yedi kere say yapıyorlardı. Ölülerini yıkayıp kefenliyorlar, üzerlerine cenaze namazı kılıp öyle defnediyorlardı. Misvak kullanıyorlar, koltuk altı ve diğer temizliklerini yerine getiriyorlar, Hz. İbrahim’in sünnetini ihya etme adına çocuklarını sünnet ettiriyorlardı.
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Mekkeli müşrikleri Hz. İbrahim’in dinine davet ettiğinde onlar kendilerinin Hz. İbrahim’in dini üzerinde olduklarını iddia ediyorlar, ibadet ettikleri putlarına yaratma ve emir noktasında bir pay ayırmıyorlar fakat Allah’a yaklaşmak amacıyla putlarına ibadet ettiklerini söylüyorlardı:
“Biz onlara (putlara) ancak bizi Allah’a yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz.” (39 Zümer/3)
Bununla beraber Mekkeli müşrikler, yetki ve otoriteyi Allah’a tahsis etmiyorlar, kendi heva ve heveslerinden uydurdukları kanunlarla, toplumlarını yönetmeye kalkışıyorlardı. Bu açıdan bakıldığında Mekkeli müşriklerin çağımızın müşrikleri ile bir farklarının olmadığı aşikardır. Zira Mekkeli müşrikler de günümüzün Laikleri gibi Allah’ın varlığına ve birliğine inanıyorlar ancak bu inanışla beraber yaşam biçimlerine, devlet yönetimlerine Allah’ı karıştırmıyorlardı. Mekkeli müşrikler de Hz. İbrahim’in dinine tabii olduklarını iddia ediyorlar bununla beraber bugün Hz. Muhammed’e iman ettiğini iddia eden laikler gibi onlarda muvahhid Müslümanlara karşı savaş açıyorlardı. Yine çağımızın laikleri gibi onlarda bir takım ameli ibadetlerde bulunuyorlardı. Günümüzün laik ve demokratları da bir taraftan kendileri bazı ibadet türlerini yerine getirirlerken sistemlerine zarar vermediği sürece toplumlarının da bir çok ibadeti yerine getirmesine izin verirler. Fakat her iki müşrik taifesi de yetki ve otoriteyi Allah’tan gaspederek, kendilerinin tekeline alma bakımından ortaktırlar. Cahiliye döneminin müşrikleri ile günümüzün laikleri bu açıdan fikir, itikad ve düşünce bazında bütünüyle aynı konumdadırlar. Sadece isimleri farklıdır. Onların ismi müşriktir. Bunların ismi ise laik ve demokrattır. Malum olduğu üzere isim müsemmayı değiştirmez. Dolayısıyla günümüzün laik demokratlarına çağdaş müşrikler demek, kanunlarını icra ettikleri parlamentolarına çağdaş daru-n nedve demek yerinde olacaktır.
Aslen tarih boyunca gelip geçmiş müşrik ve mürtedler sağlıklı bir şekilde tanınmazsa, günümüzün müşrik ve mürtedlerini tanımak mümkün olmayacak, bunun doğal neticesinde ise küfür ve iman denizleri de birbirine karışacaktır.
Şunu belirtmek isterim ki, tarihin akışıyla beraber bir çok İslamî kavram tahrife uğradığı gibi rabb kavramı da bu süreçte büyük bir tahrife uğramış, gerçek ve asli anlamını zihinlerden tamamıyla yitirmiştir. Bugün rabb denildiği zaman, insanların zihninde adeta hiçbir şey oluşmamakta, sadece rabbimiz Allah’tır şeklinde içeriği bütünüyle boş cümleler sarfetmektedirler. Bunun doğal neticesinde ise hayatlarının her alanında Allah’tan başka rabler edinirler, ancak bunun farkına dahi varmazlar.
Bilinmelidir ki, rabb kavramının Kur’an’da karşımıza çıkan en önemli anlamlarından bir tanesi yönetici, emir ve otorite sahibi demektir. Naziat Suresi’nde geçtiği üzere Firavun’un rablik iddiası da tamamen bu yöndedir.
“(Firavun dedi ki:) Ben sizin en yüce Rabbinizim.” (79, Naziat/24)
Said Havva bu ayetin tefsirinde şöyle demektedir: “Anlaşıldığı üzere o toplumda Firavunla beraber ibadet edilen bir çok put varmış . Fakat Firavun kendisini onlardan daha üstün görmekte ve böylece egemenliğin Allah’a mahsus olduğunu kabullenmemiştir.”
Hatırlanacağı üzere ilah kavramını açıklarken değindiğimiz üzere tarih boyunca küfürde haddi aşan hiçbir kimse genel olarak kendisinin alemlerin rabbi, yaratıcısı ve terbiye edicisi olduğunu iddia etmeye kalkışmamıştır. İnsanlık tarihinde hemen hemen hiçbir Allah’ın kulu Allah olduğu iddiasını ortaya atmamıştır. Zira her hangi birisi çıkıp insanlara rableri ve yaratıcıları olduğunu iddia etse idi o zaman herkes tarafından reddedilecekti. Çünkü böyle bir iddianın kesinlikle kabul görmesi söz konusu bile değildir. Çünkü böyle bir iddia sahibine insanlar direk olarak itiraz ederler ve “sende bizim gibi bir insansın. Sende bizim gibi bir anne ve babadan doğmasın. Adın bizim adımız gibidir” diyerek iddia sahibini reddederler hatta onunla dalga bile geçerlerdi. Bununla beraber gerek Firavun’un gerekse Firavun’dan önce ve sonra yaşayan tüm Firavunların bu noktada temel iddiaları yönetim, otorite ve idare noktasındadır. Bakınız Kasas Suresi’nin 28. ayetine dair Allame Fahruddin Razi şöyle demektedir:
“Firavun kendisinin ilah olduğunu söylemektedir. Bu hususa gelince, bil ki, bununla kastedilen, Firavun, kendisinin göklerin, yerin, denizlerin, dağların ve insanların zatlarını ve sıfatlarını yarattığını iddia etmemiştir. Çünkü bunun imkansız olduğunu bilmek için pek zeki olmaya gerek yok. Dolayısıyla bu hususta şüphe etmek, aklının noksanlığına delil olur. İlah ise, ibadet edilendir. O halde Firavun, bir yaratıcının olmadığını ileri sürerek, insanların mükellefiyetlerinin, sadece meliklerine itaat etmeleri ve onun emirlerini dinlemeleri olduğunu söylüyor. İşte Firavun'un ulûhiyyet iddiası ile kastedilen, çoğu kimsenin sandığı gibi, onun, göklerin ve yerin yaratıcısı olduğunu iddia etmesi değil, mâbûd olduğunu iddia edişidir. Biz, özellikle, Tâhâ sûresinde, "Siz ikinizin Rabbi kim, Ey Musa?" (Tâha, 49) ayetinin tefsirinde, Firavun'un Allah'ı bildiğini ve bu sözü, kavminin cahil ve ahmaklarına yutturmak için söylediğini anlatmıştık.”
Yine aynı şekilde Naziat Suresi’nde Firavun’un rablik iddiasını Fahreddin er-Razi şöyle tefsir etmektedir: “Firavun’un bu sözünün anlamı şudur: Hiç kimse halkım üzerinde benden başka bir emir ve yasak koyma hakkı yoktur."
İşte bugün en büyük sorun bu noktada oluşmaktadır. İçinde yaşadığımız toplum Kur’anî kavramlardan ve geçmiş dönemde yaşayan Firavun ve Nemrut’lardan habersiz olduğu için günümüz Firavun ve Nemrutlarını tanıyamamaktadır. Bu cehalete binaen tarih boyunca hiçbir Firavun’un Allah olduğu yönünde bir iddiası olmamasına karşılık günümüzde toplum içerisinde hoca ve alim geçinen kimseler Firavunları halka bütünüyle yanlış tanıtmışlar, firavunların sanki her şeyin yaratıcısı olduklarını iddia ettiklerini insanlara anlatmışlardır. Bu tavırlarıyla da Firavunluğun ve Nemrutluğun kapısını kapatmışlardır.
Burada diğer bir husus ise şudur: Kur’an’a baktığımızda Firavun’un sadece iki kere ilahlık ve rablik iddia ettiğini görmekteyiz. Bunlardan ilki Kasas Suresi’nde ikincisi ise Naziat Suresi’ndedir. Bununla beraber günümüzün Firavunları sabah akşam rablik iddiasındadırlar. Beşeri kanunların hakim olduğu parlamentolarında gece gündüz kanun çıkarmaları, televizyon karşısına geçerek halkı, toplumu en iyi kendilerinin idare edebileceklerini iddia etmeleri apaçık olarak rablik iddiasından başka bir şey değildir.
Bilinmelidir ki, geçmişte yaşamış Firavunlar mertçe ortaya çıkıp düzenlerini, düşünce sistemlerini, otoritelerini sürdürmek için iddialarını ortaya koyuyorlardı ve dinî esasları istismar etmiyorlardı. Buna karşılık günümüz Firavunları toplum içinde hakimiyetlerini ve otoritelerini korumak için böyle bir iddia da bulunmuyor, bulunamıyorlar. Zira bugün hangi idareci ortaya çıkıp sizin en iyi rabbiniz benim derse toplum tarafından bütünüyle dışlanır. Bunu çok iyi bilen muasır Firavunlar böyle bir iddiada bulunmayıp, kendilerini Müslüman olarak isimlendirmektedirler.
Yazımıza başlarken de belirttiğimiz gibi rabb kavramı Kur’an’ın en önemli kavramlarından bir tanesidir. Hatta “Allah” kelimesinden sonra Kur’an’da en çok tekrarlanan kelime rabb kelimesidir. Allahu Tealâ kitabına “Hamd alemlerin rabbi olan Allah’a mahsustur” (1, Fatiha/1) diyerek başlarken, “Ben insanların rabbine sığınırım” (104, Nas/1) diyerek bitirmekte , girişte ve bitişte rab kavramını zikretmektedir. Bununla beraber Kur’an’ın ilk inen ayetinde de rab kavramı karşımıza çıkmaktadır: “Yaratan rabbinin adıyla oku” (96, Alak/1)
Rab kavramının Kur’an’da bu kadar çokça zikredilmesinin üzerinde gerçekten durmak gerekir. İşin aslı tekrarın hikmetini ve sırrını ancak Allahu Tealâ bilmektedir. Ancak bununla beraber dünya gezegeninde insanların çoğunun hadlerini aşarak rablik iddiasında bulunmaları bu kavramın neden bu kadar önemli olduğunu ve çokça zikredildiğini bizlere göstermektedir. Allahu Tealâ insanların genelde hadlerini aşarak yönetme ve idare etmede söz sahibi olacaklarını, kendilerini otorite kabul edeceklerini, buna paralel olarak kendi kafalarından uydurdukları kanunlarla insanları sevk ve idare etmeye çalışacaklarını ve böyle rablik iddiasında bulunacaklarını bildiği için kitabında devamlı surette bizlere kendi rabliğini hatırlatmaktadır. Diğer bir ifadeyle Allahu Tealâ bizlere devamlı surette şöyle seslenmektedir: “Ey kullarım! Sizin gerçek rabbiniz, kanun koyucunuz, idare ediciniz, otorite sahibiniz ancak ve ancak benim. Sakın ola ki, bana ait bu vasıfları kendi üzerinizde görerek rablik iddiasında bulunmaya kalkışmayın ve yine bana ait bu vasıfları kendiniz gibi bir beşere tahsis ederek benden başkasını rab edinmeyin.”
Şu noktayı iyiden iyiye düşünmek gerekmektedir: Allahu Tealâ alem-i ervahta tüm insanları toplayıp şöyle seslenmiştir: “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" (9, Araf/172) Buna karşılık tüm insanlar "pekâlâ Rabbimizsin, şahidiz" diyerek Allah’tan başka hiçbir rab, otorite sahibi, kanun koyucu edinmeyeceklerine söz vermişlerdir. Allahu Tealâ bu sözleri yeterli görmeyip, sözlerin amele dönüşmesi için insanoğlunu okul mesabesinde olan dünya gezegenine imtihan etmek için göndermiştir. Acaba insanoğlu verdiği sözde duracak mıdır? Yoksa sözüne muhalif hareket mi sergileyecektir? Malum olduğu üzere okul mesabesinde olan dünyaya, talebe olarak gönderilen insana , okuması için kitap, kitabı öğrenmesi içinde öğretmen gerekmektedir. İşte Allahu Tealâ insanoğluna okuması için kitabını indirmiş, kitabını öğrenmesi için de peygamberlerini göndermiştir.
Okulun bitiminde, yani insanoğlunun ölümüyle birlikte sınav başlayacak müfettiş mesabesinde olan münker ve nekir gelecek ve talebeye ilk olarak “rabbin kim” sorusunu yönelteceklerdir. Yani “Ey insanoğlu! Sen rabbine ruhlar aleminde söz vermiştin. O sözünde sadık kaldın mı kalmadın mı? Sen dünya gezegeninde yaşarken Allah’tan başka bir rab, bir idareci, bir yönetici, emir ve yasak koyan, kanun ve hüküm çıkaran edindin mi yoksa, hayatının bütün alanında sadece Allah’ın indirdiklerini, Allah’ın kanun ve yasalarını mı tek hüküm olarak kabul ettin?”
Dikkat edilirse insanoğluna ruhlar aleminde yöneltilen ilk soru ile kişinin ölümü neticesinde münker ve nekir meleklerinin kendisine yönelteceği soru aynıdır. Şayet kişi İslam üzere bir hayat sergilemişse şöyle cevap verebilecektir: “Bizleri yaratan, tüm evreni var eden, yetiştiren, kanunlarıyla sevk ve idare eden, yüce mevladır.” Ama insanoğlu dünya da yaşarken Allah’tan başka rabler edinmiş ise, Allah’tan başka kanun koyuculara, yasa vaaz edicilere diğer bir ifade ile sahte rablere itaat etmiş ise işte o zaman münker ve nekir meleklerinin sorusuna cevap dahi veremeyecektir.
Deylemi Enes’ten merfu olarak şöyle rivayet etmektedir: “Kişi ölüp kabrine konulduğu zaman münker ve nekir melekleri gelerek kendisine “rabbin kim” diye soracaklar. Şayet o kişi Müslüman ise “Rabbim Allah’tır” diyecek ve kendisine kabri genişletilecektir. Şayet kafir ise “ben bilmiyorum” diyecektir. Böylece melekler ellerindekilerle ona vurmaya başlayacaklardır. Ta ki kabri alevler basacaktır. Kabir öyle daralacaktır ki, kişinin kaburga kemikleri birbirine geçecektir.”
 

akgün

New member
Katılım
24 Eki 2007
Mesajlar
68
Tepkime puanı
86
Puanları
0
Yaş
55
Konum
istanbul
Kur'an'ı Kerimde RAB Kelimesinin Çeşitli Kullanış Şekli:

1.Mürebbi,gereksinimleri karşılayan,terbiye veren ve yetiştiren;
2.Kefil,gözetici,koruyup kollayan,ıslahla sorumlu olan;
3.Çeşitli kimselerin oluşturduğu bir toplulukta merkezi bir sıfata sahip olan;
4.Kendisine bağlananların efendisi,sözü geçen,üstünlüğü ve yüceliği kabul edilen ve tasarruf hakkına sahip,itaat ve boyun eğilen efendi,güç ve egemenlik sahibi reis;
5.Malik,efendi.


Rab kelimesi Kur'an-ı Kerim'de yukarıda açıkladığımız tüm manalarda kullanılmıştır.Ayetlerde,bazen bu manalardan sadece bir ya da ikisi bazen daha fazlası bazen de beş anlamıyla birden kullanılmıştır.Bunu Kur'an-ı Kerim'den çeşitli misaller vererek daha da açık bir şekilde göstermek istiyoruz:


a. Rabb'ın ilk manada kullanılışına misal:
"O (Yusuf) (Bundan) beni güzel bir şekilde korumuş olan Rabbime sığınırım dedi." (Yusuf, 23)


b. Birinci manayı da kısmen ihtiva eden ikinci manada kullanılışına misal:
"Doğrusu sizin bu mabudlarınız benim düşmanımdır.Benim dostum,ancak beni yaratmış olan ve hidayete erdiren,beni yediren ve içiren,hastalandığımda bana şifa veren,alemlerin rabbidir." (Şuara, 77-80)


"Sahip olduğunuz ne kadar nimet varsa,hepsi Allah'tandır.Sonra,herhangi bir belaya düşerseniz,şaşkın bir halde hemen O'na yönelirsiniz.Ancak O,sizden belayı giderince, (bütün bu nimetler ve sıkıntıları gidermelere rağmen) sizlerden bazıları rablerine başkalarını ortak koşarlar." (Nahl, 53-54)
"De ki: Her şeyin rabbi yalnız O iken,Allah'tan başka rabler mi arayayım?" (En'am, 164)
"Doğunun da batının da rabbi O'dur.O'ndan başka ilah yoktur.Öyleyse O'nu vekil (tüm işlerinde kefil ve mesul) tut." (Müzzemmil, 9)


c.Rabb'ın üçüncü anlamda kullanılışına misal:
"O rabbinizdir ve dönüşünüz O'nadır." (Hud, 34)
"Sonra,dönüşünüz rabbinizedir." (Zümer, 7)
"De ki: Rabbimiz sonunda hepimizi toplar." (Sebe, 26)
"Sizin gibi bir ümmet olmayan,ne yeryüzünde bir canlı ne de havada iki kanadıyla uçan bir kuş vardır.Biz kitabımızda bunlardan hiçbirini gözümüzden kaçırmadık.Sonra,onların hepsi rableri(nin huzuruna) toplanacaklardır." (En'am, 38)
"Sura üfürülünce,onların hepsi mezarlarından rableri(nin huzuru)na koşarak çıkarlar." (Yasin, 51)


d. Rab kelimesinin az çok üçüncü manayı da ihtiva eden dördüncü manada kullanılışına misal:
"Onlar Allah'ı bırakıp ta alimlerini ve dervişlerini rabler edindiler." (Tevbe,31)
"Bizden hiçbir kimse Allah'tan başkasını rab edinmesin." (Al-i İmran, 64)


Bu son iki ayette erbab (rabler) kelimesi ile kastedilen,milletlerin ve toplumların kesin olarak kendi önder ve liderleri olarak benimsedikleri kimselerdir.Bu kimselerin uyguladıkları emir ve nehiyler,kural ve kanunlar,helal ve haramlar herhangi bir delile ihtiyaç duyulmaksızın kabul edilmekte ve onlar haddi zatında kendilerini hüküm ve yasak koyma hakkına haiz görmektedirler.
"Yusuf (a.s) dedi ki: Sizlerden biri rabbine (efendisine) şarap içirecekr30; ve bu ikisinden kurtulacağını sandığına Yusuf rabbinin (efendinin) yanında beni an dedi.Ancak,şeytan rabbine (efendisine) onu hatırlatmayı unutturdur30;" (Yusuf, 41-42)
"Haberci Yusuf'a geldiği zaman Yusuf ona; rabbine (efendine) geri dön ve ellerini kesen kadınların durumunu sor dedi.Muhakkak ki Rabbim onların tüm hilelerini bilir." (Yusuf, 50)


Bu ayetlerde Hz.Yusuf Mısırlıları muhatap alarak Mısır Firavununu onların rabbi olarak nitelemiştir.Çünkü Mısırlılar Firavunun merkezi kişiliğini ve üstün otoritesini kabul etmekte,onu emretme ve nehyetmeye tam yetkili olarak görmektedirler.Şu halde o,onların rabbi idi.


e. Beşinci manada rab kelimesinin kullanılışına misal:
"Öyleyse onlar,kendilerini açken rızıklandıran ve korkudan emin kılan bu evin sahibine ibadet etsinler." (Kureyş, 3-4)
"Onur ve egemenlik sahibi Rabbin,onların yakıştırdığı tüm noksan sıfatlardan beridir." (Saffat, 180)
"Arşın maliki rabbin,onların yakıştırdığı tüm noksan sıfatlardan beridir." (Enbiya, 22)
"(Onlara) sor ki yedi göğün ve yüce arşın sahibi kimdir?" (Mü'minun, 86)
"Göklerin,yerin,bunlar arasında ne varsa ve üzerine güneş doğan her şeyin malikidir O." (Saffat, 5)
"Doğrusu Şi'ra'nın (yıldız) sahibi de ancak O'dur." (Necm, 49)


Rububiyet Konusunda Sapıklığa Düşen Bazı Kavimlerin Görüşleri:


Bütün bu misallerden rab kelimesinin anlamı şüphe götürmez bir şekilde ortaya çıkmaktadır.Şimdi bizim sapık kavimlerin rububiyetle ilgili görüşlerini incelememiz Kur'an-ı Kerim'in onları hangi noktalardan ve niçin reddetme yoluna gittiğini ve buna karşılık Kur'an'ın insanları nasıl bir rububiyet anlayışına çağırdığını gözden geçirmemiz gerekir.Bu noktada meselenin tamamen açıklığa kavuşabilmesi için Kur'an'da söz konusu edilen sapık kavimlerin ayrı ayrı incelenip,görüşlerinin tartışılması daha uygun gözükmektedir.


Nuh (a.s)'un Kavmi:


Kur'an-ı Kerim'den açıkça anlaşılmaktadır ki bu kavmin mensupları Allah'ın varlığını inkar etmiyorlardı.Hz.Nuh (a.s)'un kendilerini hak dine davet etmesine karşılık olarak bu kavmin verdiği cevabı Kur'an-ı Kerim aynen şöyle aktarmaktadır:
"Bu kişi,sizin gibi insandan başka bir şey değildir.Size üstün gelmek (size hakim olmak) istiyor.Eğer Allah herhangi bir elçi göndermek isteseydi melekleri gönderirdi."(Müminun, 24)
Onlar Allah'ın yaratıcı olduğunu kabul ediyor ve hatta Rabbin birinci ve ikinci manasıyla Rab olduğunu yadsımıyorlardı.Nitekim Hz.Nuh (a.s) onlara:
"O rabbinizdir ve O'na döndürüleceksiniz." (Hud, 34)
"Rabbinizden bağışlanma dileyin,O bağışı oldukça bol olandır." (Nuh, 10)
"Allah'ın yedi göğü nasıl kat kat yarattığını,aralarında aya aydınlık verip güneşin ışık saçmasını sağladığını ve Allah'ın sizi yerden bitki bitirir gibi nasıl bitirdiğini görmez misiniz?" (Nuh, 15-17) şeklinde hitap ettiğinde,onlardan hiçbiri Allah'ın rableri olmadığını veya gökleri,yeri ve kendilerini O'nun yaratmadığını ya da kainat nizamını O'nun yürütmediğini söylememiştir.
Onlar,Allah'ın ilahları olduğunu da inkar etmiyorlardı.Bu yüzdendir ki,Hz.Nuh (a.s) davetini onlara "Sizin Ondan başka ilahınız yoktur" ibaresiyle sunmuştur.Aksi taktirde,eğer onlar Allah'ın ilahlığını yadsır bir pozisyonda olsalardı,Hz.Nuh (a.s) davetini "Allah'ı ilah tutun" şeklinde sunardı.
O halde onlarla Hz.Nuh (a.s) arasındaki çekişmenin özü ne idi? Kur'an-ı Kerim ayetleri dikkatlice incelenirse,söz konusu çekişmenin temelini iki noktanın oluşturduğunu gözlemleriz:


1. Hz.Nuh (a.s)'un öğretisi şuna dayanmaktaydı;Sizlerin de benimsediğiniz gibi, (ey kavmim) alemlerin rabbi,tüm kainatın yaratıcısı ve tüm gereksinimlerinizin karşılayıcısı ve kefili olan Allah,aslında sizin tek ilahınızdır.Ondan başka hiçbir ilah yoktur.Sizin ihtiyaçlarınızı giderecek,sorunlarınızı çözecek,niyazlarınızı işitecek ve yardımınıza koşacak başka bir varlık yoktur.O halde O'na boyun eğiniz.
"Ey milletim,Allah'a ibadet edin,O'ndan başka ilahınız yokturr30; Ben ancak alemlerin Rabbinin elçisiyim ve size rabbimin çağrılarını iletiyorum." (A'raf, 59-62)
(Hz.Nuh'un) aksine kavmi,alemlerin Rabbi'nin yalnızca bir tek Allah olduğunu kabul etmekle birlikte,başkalarının da ilahlık düzeninde az çok katkısı bulunduğu,gereksinimlerinin onlara da bağlı olduğu ve bu yüzden de Allah'la birlikte,başkalarını da ilah olarak benimsedikleri üzerinde ısrar ediyorlardı.
"Onların önderleri ve ileri gelenleri (ey kavmimiz),ilahlarınızı sakın bırakmayın, ved,suva,yegus,yeuk ve nesr'den sakın vazgeçmeyin dediler." (Nuh, 23)


2. Nuh kavmi, Allah'ı yalnızca yaratıcıları, yer ve göklerin maliki ve kainat düzeninin en yüce yürütücüsü anlamında rab olarak görüyordu. Ancak onlar ahlak,davranış,medeniyet, siyaset ve hayatın her muamelesinde yüce otoritenin O'nun hakkı olduğuna kail değildiler.O'nun tek başına önder,kanun koyucu,emretme ve nehyetme selahiyetine sahip olduğunu bir türlü kabullenemiyor,yalnızca O'na itaat edilmesi gerektiğini onaylamak istemiyorlardı.Onlar,bütün bu muamelelerde kavmin ileri gelenleri ve dini önderlerini rabler edinmişlerdi.Onların bu davranışı hilafına Hz.Nuh (a.s) onlardan rububiyeti parçalamamalarını,tam ve bütün anlamıyla yalnız Allah'ı rab olarak kabul etmelerini ve O'nun elçisi olması hasebiyle,kendilerine iletmekte olduğu kanun ve hükümlere tabi olmalarını istiyordu.
"Ben,Allah'ın sizlere gönderdiği güvenilir elçisiyim.Öyleyse Allah'tan korkun da bana itaat edin." (Şuara, 107-108)


İbrahim (a.s) Kavmi ve Nemrud


Bu kavmin kralı Nemrud hakkında yanlış bir genel anlayış vardır.O'nun Allah'ı inkar ettiği ve bizzat kendisini ilah olarak gördüğü sanılmaktadır.Oysa,Nemrud Allah'ın varlığını kabul etmekte ve O'nun yaratıcı ve kainat nizamının yürütücüsü olduğuna inanmaktadır.Ancak,rab teriminin üçüncü,dördüncü ve beşinci anlamları itibariyle kendisinin de Rab olduğu davasını gütmekteydir30; Yine aynı şekilde,Semud kavminin de Allah'ı hiç tanımadığı ve O'nu ilah ve Rab olarak kabul etmediği şeklinde genel bir yanlış anlayış vardır.Halbuki bu kavmin durumunu da Nuh (a.s), Ad ve Semud kavimlerinden farklı değildir.Onlar da Allah'ın varlığını kabul ediyor,O'nun rab olduğunu,yerin ve göklerin yaratıcısı ve kainat nizamının yürütücüsü olduğunu biliyorlardı.Allah'a ibadet etmeyi inkar da etmiyorlardı.Ancak,terimin birinci ve ikinci anlamıyla gök cisimlerini de rububiyete ortak görüyor,bu nedenle Allah'la birlikte onları da mabud kabul ediyorlardı.Öte yandan üçüncü,dördüncü ve beşinci manaları itibariyle de padişahlarını rabler edinmişlerdi.
Kur'an'ın bu konudaki izahları o denli açık olmasına karşın,insanların bu meseleyi anlamaktan uzak kalmalarına şaşırmamak elde değil.Her şeyden önce,Hz.İbrahim (a.s) henüz peygamber değilken,onun hakkı arama yolunda izlediği aşamaları gösteren ve aklını kullanarak onu hakka ulaştıran olayı ele alalım:
"Üzerine gece (karanlığı) çökünce bir yıldız gördü.İşte benim rabbim dedi.Yıldız batınca da 'Batanları sevmem' dedi.Ayı parlarken görünce 'İşte benim rabbim' dedi.Ancak o da batınca 'eğer rabbim bana doğru yolu göstermeseydi şüphesiz sapıklardan olurdum' dedi.Güneşi parlarken görünce 'işte benim rabbim,bu hepsinden büyük' dedi. Ancak,o da batınca, 'Ey kavmim! Ben,sizin (Allah'a) şirk koştuklarından uzağım' dedi. Doğrusu ben yüzümü gökleri ve yeri yoktan var edene çevirdim ve ben şirk koşanlardan değilim." (En'am, 76-79)
Yukarıdaki ayetlerden Hz.İbrahim (a.s)'in içinde gözlerini dünyaya açtığı toplumda gök cisimlerinin rabliği düşüncesinin yanında göklerin ve yerin yaratıcısı ve bu yaratıcının rab olduğu düşüncesinin,mevcut olduğu açıkça anlaşılmaktadır.Böyle bir düşüncenin var olmaması için bir sebep yoktur.Çünkü bu kavim Hz. Nuh(a.s.)'a iman etmiş olan müslümanların neslindendi ve bunların yakın akrabaları ve komşuları olan Ad ve Semud kavimlerine peyderpey gönderilen peygamberler vasıtasıyla İslam dini yenilenerek ihya ediyordu.
"Onlara önlerinden ve arkalarından peygamberler geldi"(Fussilet,14) ayet buna delalet etmektedir. O halde Hz.İbrahim(a.s.) Allah'ın göklerinde ve yerin yaratıcısı ve rabbi olduğu düşüncesini çerçevesinden almıştı.Tabii ki onun kafası kurcalayan şöyle bir soru vardı; Rububiyet Allah'la birlikte ay, güneş ve yıldızların ortak olması şeklinde kavmi içerisinde doğup yaygınlaşan düşünce ve buna dayanarak bu insanların ubudiyette de onların Allah'a ortak koşmaları ne ölçüde gerçeklere uyuyordu?
Nitekim, İbrahim (a.s.) nübüvvetinden önce, bu soruyu cevaplandırmanın peşine düşmüş ve gök cisimlerinin doğuş ve batışındaki eksiksiz düzen İbrahim (a.s.) için yerin ve göğün yaratıcısından başka rab olmadığı hakikatini yakalamada yoldaki işaretler vazifesini görmüştür.Bu nedenle Hz. İbrahim (a.s.) ayı batarken görünce "eğer rabbim,yani Allah,beni doğruya yöneltmeseydi benim de hakikate ulaşamamamdan ve etrafımdaki yüzbinlerce insan gibi dış görünüşlere aldanmamdan korkulurdu"demektedir.
Daha sonraları Hz. İbrahim (a.s.) nübüvvet makamıyla şereflenince Allah'a davete başladı. O'nun bu daveti sunarken kullandığı ibareler üzerinde durulursa bizim yukarıda açıklamaya çalıştığımız konu biraz daha aydınlanacaktır.İbrahim(a.s.)şöyle buyurmaktadır:
"Kendilerinin uluhiyet ve rububiyete ortak olduklarına dair Allah sizlere hiçbir senet (delil) göndermediği halde, siz onları Allah'a ortak koşmaktan korkmazken,ben neden sizin Allah'a ortak koştuklarınızdan korkayım?" (En'am,81)
"Sizden de, sizin Allah'tan başka çağırdıklarınızdan da uzak duruyor ve Rabbime sığınıyorum." (Meryem,48)
"O (İbrahim) 'Hayır, rabbimiz ancak, göklerin ve yerin rabbidir. Bütün bunları O yaratmıştır' dedi ... O halde Allah'ı bırakıp ta size hiçbir fayda ve zarar vermeyecek olan başkalarına mı tapıyorsunuz?" (Enbiya,56-66)
"Bir zaman İbrahim babası ve kavmine şöyle demişti: Siz kime tapıyorsunuz? Allah'ı bırakıp ta kendi uydurduğunuz ilahlara kulluğu mu istiyorsunuz? O halde alemlerin rabbi hakkında düşünceniz nedir?" (Saffat, 85-87)
"(İbrahim (a.s) ve O'na inananlar kavimlerini muhatap alarak) şöyle dediler: Biz sizden ve Allah'tan başka taptıklarınızdan uzağız.Sizi(n dininizi) inkar ettik.Artık bizimle sizin aranızda bir tek Allah'a iman edinceye kadar ebedi düşmanlık ve öfke baş göstermiştir." (Mümtehine, 4)
Hz.İbrahim'in bütün bu sözlerinden açıkça anlaşılmaktadır ki,O'nun muhatapları Allah'tan kesinlikle habersiz,O'nun alemlerin rabbi ve mabudu olduğunu bilmeyen ya da inkar eden kimseler değillerdi.Bilakis Hz.İbrahim'in kavmi Allah'a rububiyet (birinci ve ikinci anlamda) ve uluhiyette başkalarını ortak koşmaktaydı.Bu yüzden Kur'an'ın hiçbir yerinde Hz.İbrahim (a.s)'in kavmini Allah'ın varlığına ve O'nun rab ve tek ilah olduğuna inandırmaya çalıştığını gösteren bir ayet yoktur.Bilakis konuyla ilgili her ayette sadece Allah'ın rab ve ilah olduğu olgusu işlenmektedir.
Konunun Nemrud'la ilgili boyutuna gelince;Onun Hz.İbrahim (a.s)'le yaptığı tartışma Kur'an-ı Kerim'de aynen şöyle nakledilmektedir:
"Allah kendisine hükümdarlık verdi diye İbrahim'le,Rabbi hakkında tartışanı gördün mü? İbrahim ona 'Ölüm de hayat ta Rabbimin elindedir' deyince,o da 'Ben de öldürür ve diriltirim' demişti.İbrahim 'doğrusu,Allah güneşi doğudan doğduruyor,sen de onu batıdan doğdursana' deyince de afallayıp kalmıştı." (Bakara, 258)
Kur'an'ın naklettiği bu konuşmadan,asıl tartışmanın Allah'ın var olması ya da yok olması hakkında değil de,İbrahim'in (a.s) kimi "rab" olarak gördüğü konusunda olduğu açıkça anlaşılmaktadır.Şöyle ki;ilk olarak,Nemrud Allah'ın varlığını kabul eden bir kavme mensuptu.İkinci olarak,Nemrud'un yerin ve göğün yaratıcısı,ayın ve güneşin yürütücüsü olmak gibi ahmakça bir iddiaya kalkışabilmesi için,katıksız bir deli olması gerekirdi.O halde o "Ben Allah'ım" veya "Ben göklerin ve yerin rabbiyim" gibi bir iddiaya kalkışmamıştı.Bilakis Nemrud, İbrahim (a.s)'in de bir fert sıfatıyla yaşadığı ülkenin rabbi olduğunu savunuyordu.Onun bu rablik iddiası,rububiyetin birinci ve ikinci anlamları itibariyle değildi.Çünkü bu bağlamda bizzat Nemrut ta ;ay,güneş ve yıldızların rububiyetine inanıyordu.Şu da varki,o kendisini ubudiyetin üçüncü,dördüncü ve beşinci manaları itibariyle,ülkesinin rabbi olarak görüyordu.Yani,onun iddiası şuydu; "Ben bu ülkenin sahibiyim,ülkenin tüm sakinleri benim kulumdur.Benim merkezi otoritem onların toplum düzeninin temelini oluşturmaktadır.Benim buyruklarım vatandaşlarım için kanundur."
Ayette geçen "Allah kendisine hükümranlık verdi diye" ibaresiyle onun,bu rububiyet iddiasının temelini hükümranlık sanısına dayandırdığına işaret edildiği açıkça anlaşılmaktadır.Nemrud,kendi tebaasından İbrahim isimli bir gencin ne ayın,güneşin ve yıldızların olağanüstü rububiyetini ve ne de vaktin padişahının siyasi ve toplumsal rububiyetini kabul etmediğini duyunca şaşırır ve Hz.İbrahim (a.s)'i çağırarak "öyleyse kimi rab kabul ediyorsun?" diye sorar.İbrahim (a.s) buna cevap olarak ilk önce, "ölüm ve hayat benim Rabbimin gücü dahilindedir" demiştir.Ancak Nemrud bu sözdeki inceliği yakalayamadığından "Ölüm ve hayat benim de gücüm dahilindedir,istediğimi öldürür istediğimin canını bağışlarım" diyerek kendi rububiyetini kanıtlamak ister.Bunun üzerine Hz.İbrahim (a.s) "Ben yalnızca Allah'ı rab olarak kabul ediyorum,rububiyetin bütün anlamları itibarı ile,bana göre rab,sırf Allah'tır.Güneşin doğuş ve batışı üzerinde zerre kadar bile etkisi olamadığı halde bu kainat nizamında başkasının rububiyetine nasıl yer verilebilir?" diye cevap verince,zeki bir kişi olan Nemrud,bu delili işitince hakikati kavramıştı.Gerçekten de Allah'ın bu saltanatında onun rablik iddiası batıl bir kuruntudan başka bir şey değildi.Bu yüzden sesi soluğu kesilip öylece kalakalır.Ancak,bencilliği,şahsi ve ailevi menfaatlere kölelik derecesinde bağımlılığı,hakkın gün gibi ortaya çıkmasına karşılık Nemrud'un keyfince yürüttüğü hükümranlık makamından inip Allah ve O'nun rasulüne itaata yanaşmasına engel oldu.Bu nedenle Nemrud'la İbrahim (a.s) arasındaki tartışmadan sonra Allah Teala; "Hayır,Allah zalimleri hidayete erdirmez" buyurmaktadır.Yani Nemrut,hakkın ortaya çıkmasından sonra,tutması gereken yolu tutmayıp,despotça idaresini sürdürmüş,hem başkalarına ve hem de kendisine zulmetmeyi tercih etmiş,Allah da onu hidayet aydınlığından mahrum bırakmıştır.Çünkü,bizzat istemeyene hidayetini zorla dayatması Allah'ın sünnetinden değildir.


Firavun ve Hanedanı


Şimdi de,hakkında Nemrud ve kavminden daha fazla oranda yanlış kanılar bulunan Firavun ve kavmini ele alalım.Firavun hakkında,onun sadece Allah'ı inkarla kalmayıp,kendisini tanrı olarak gördüğü şeklinde bir genel kanı vardır.Yani o,herkesin gözü önünde,açıkça,yerin ve göğün yaratıcısı olduğunu iddia edecek kadar aklını oynatmış ve kavmi de onun bu iddialarına kanacak derecede akılsız idi!... Oysa,Kur'an-ı Kerim ve tarihteki veriler uluhiyet ve rububiyet noktasında,Firavun ve kavminin sapıklığının, Nemrud'un ve kavminin yoldan çıkmışlığından pek fazla farkının olmadığı hakikatini gözler önüne sermektedir.Aralarındaki fark yalnız şudur:O ortamda,siyasi sebepler dolayısıyla İsrailoğullarına yönelik milliyetçi bir zıtlaşma ve taassuba dayalı bir düşmanlık baş göstermişti.Bunun sonucu olarak günümüzde de ateistlerin çoğunda olduğu gibi,Allah'ın rab ve ilah oluşu,kalblerde gizlice itiraf edilmesine rağmen,sırf inat yüzünden görünürde inkar ediliyordu.
Aslında meselenin özü şudur; Hz.Yusuf (a.s) Mısır'da iktidarı ele aldıktan sonra,İslam öğretisinin yayılması için tüm gücünü sarfetmeye başlamıştı.Hz.Yusuf'un davetinin Mısır üzerindeki etkileri o kadar derindi ki,yüzyıllar boyunca bu etkileri silmeye kimsenin gücü yetmedi.O halde,firavun devrinde,bütün Mısır halkı hak dini üzere olmasa da,Mısır'da herhangi bir kimsenin Allah'ı tanımaması,ya da göklerin ve yerin yaratıcısının O olduğunu bilmemesi mümkün değildi.Sadece bununla da kalmayıp,Hz.Yusuf (a.s)'un öğretileri her Mısırlı üzerinde,en azından metafizik manada Allah'ı,ilahların ilahı ve rablerin rabbi olarak kabul edecek ve hiçbir Mısırlının Allah'ın uluhiyetini inkar etmeyecek derecede etkisi vardı.Bununla beraber,onlardan küfür üzerinde ayak direyenler,uluhiyet ve rububiyette Allah'a başkalarını ortak koşuyorlardı.Hz.Yusuf (a.s)'un bıraktığı bu etkiler Hz.Musa'nın peygamberliğine kadar süregelmiştir.
Nitekim,bir Kıpti liderin,Firavun'un sarayında yapmış olduğu konuşma,bunun açık delilidir.Firavun,Hz.Musa (a.s)'yı öldürmek istediğini açığa vurunca,Müslüman olmasına rağmen bunu gizleyen,saraydaki Kıptilerin bir reisi,dayanamayarak şöyle der:
"Rabbinizden size apaçık ayetler getirdiği halde,Rabbim Allah'tır dediği için mi bu şahsı öldüreceksiniz? Eğer yalancı ise,yalanının vebali kendisine.Ama,eğer doğru sözlü ise,sizi tehdit edegeldiklerinin bir kısmının da olsa başınıza gelebileceğinden sizi sakındırmaktadır.Şüphesiz Allah aşırı yalancıyı doğru yola iletmez.Ey kavmim,bugün iktidar sizin,yeryüzünde galip sizsiniz,ancak,eğer yarın Allah'ın azabı gelir çatarsa bize kim yardım ederr30;" (Mümin, 28-29)
"r30;Ey kavmim,nice büyük kavimlerin üzerine gelen o günün,size de gelmesinden ve sonunuzun Nuh,Ad,Semud ve onlardan sonra gelen kavimlerinki gibi olmasından korkarımr30;" (Mümin,30-31)
"Daha önce Yusuf da size apaçık burhanlar getirmişti. Onun getirdiklerinden de şüphelenip durmuştunuz.Sonunda Yusuf ölünce"Allah ondan sonra elçi göndermeyecek" demiştiniz." (Mümin, 34)
"Ey kavmim,ne tuhaftır ki ben sizi kurtuluşa davet ettiğim halde,siz beni ateşe çağırıyorsunuz.Siz beni Allah'ı inkar etmeye ve bilmediğim şeyleri O'na ortak koşmaya çağırıyorsunuz.Bense sizi O aziz ve çok bağışlayana çağırıyorum." (Mümin, 41-42)
Bu ayetler Hz.Yusuf (a.s)'un üstün şahsiyetinin etkilerinin aradan birkaç yüzyıl geçmesine rağmen hala devam ettiğine açıkça delalet etmektedir.
Bu yüce peygamberin öğretisinden etkilenmiş olmaları hasebiyle,Mısır halkı,Allah'ın varlığından; O'nun ilah ve rab olarak tabiat güçleri üzerindeki hüküm ve tasarrufundan;gazabından korkulan,rahmetine ümit bağlanan üstün ve kahir bir mabut olduğundan büsbütün habersiz kalmaları mümkün değildi.
Son ayetten şu da açıkça anlaşılmaktadır ki,bu kavim,Allah'ın uluhiyet ve rububiyetini kati bir şekilde inkar etmeyip,bunların sapıklığı da diğer kavimlerde açıkladığımız cinstendi.Yani,uluhiyet ve rububiyet bağlamında Allah'a başkalarını ortak koşuyorlardı. Firavun meselesinde şüpheleri üzerine çeken bir iki noktayı da burada açıklamamız gerekiyor.Böyle bir şüphe Hz.Musa (a.s)'nın "biz alemlerin rabbinin elçisiyiz" dediğinde,Firavun'un "Bu alemlerin rabbi dediğin de nedir?" diye sorması,veziri Haman'a: "Ey Haman! Bana yüksek bir kule yap belki yollara,göklerin yollarına erişirim de Musa'nın rabbine bir söz atarım." (Mümin, 36-37) demesi,Hz.Musa'yı "benden başkasını ilah edinirsen seni hapsederim" diye tehdit etmesi,tüm ülkeye "en yüce rabbiniz benim" diye ilan ettirmesi ve saray ehline "Ben sizin için benden başka ilah tanımıyorum" diye böbürlenmesi gibi nedenlerden ileri gelmektedir.Bu gibi ibareleri gören insanlar,Firavun'un Allah'ın varlığını bile inkar ettiğini,alemlerin rabbi diye bir şey tanımadığını ve sadece kendisini mabud olarak gördüğü zannına kapılmaktadır.Oysa Firavun bütün bunları aslında katı bir milliyetçiliğe dayalı düşmanlık nedeniyle söylemişti.
Hz.Yusuf zamanında,sadece O'nun üstün kişiliğinin etkisiyle Mısır'da İslam öğretisi yayılmakla kalmamış,iktidarı elinde tutması dolayısıyla da İsrailoğullarının Mısır'daki nüfuzu oldukça artmıştı.Hz.Yusuf (a.s)'u müteakiben,İsrailoğullarının Mısır'daki nüfuz ve gücü üç-dört asır sonrasına kadar devam eder.Daha sonra İsrailoğulları aleyhine milliyetçi akımlar filizlenmeye başlar.Sonunda iş o noktaya gelir ki,İsrailoğulları iktidardan uzaklaştırılır ve Mısırlı milliyetçi bir aile ülkenin dizginlerini eline geçirir.Bu yeni hükümranlar sadece İsraillileri baskı altında tutmak ve onları ezmekle yetinmeyip Yusuf (a.s) devrinin tüm etkilerini de tek tek yok ederek,kendi eski cahili din ve adetlerini yeniden ihya etmeye çalışmışlardır.Durum bu minval üzere devam ederken,Hz.Musa (a.s)'nın gönderilmesiyle bu yeni iktidar sahipleri,iktidarlarının tekrar kendi ellerinden çıkıp İsraillilerin ellerine düşmesi korkusuyla telaşa kapılırlar.İşte bu inat ve düşmanlık yüzündendir ki,Firavun kızarak Hz.Musa (a.s)'ya "Bu alemlerin rabbi dediğin de nedir?" ve "Benden başka kim ilah olabilir?" diye soruyordu.Yoksa,aslında o alemlerin rabbinden habersiz değildi.Örneğin;bir ayette Firavun,Musa'nın Allah'ın elçisi olmadığını ispatlamak için kavmine şöyle demektedir: "O' na altın bilezikler verilmeli ya da yanında O'na yardım edecek melekler gelmeli değil miydi?" (Zuhruf, 53)

Bu sözler,Allah ve melekler hakkında tamamen habersiz bir kimsenin sözü olabilir mi?
Yine başka bir yerde,Hz.Musa (a.s) ile Firavun arasında şöyle bir konuşma cereyan eder:
"Firavun O'na: 'Ey Musa! Ben seni büyülenmiş sanıyorum' dediğinde Musa da O'na: Andolsun ki bunları,göklerin ve yerin rabbinin açık açık ibretler olarak indirdiğini biliyorsun.Ey Firavun! Doğrusu senin felaketin yakındır sanıyorum diye cevap vermişti." (İsra, 101-102)
Başka bir ayette Allah Teala, Firavun kavminin kalbi durumlarını şöyle beyan buyurmaktadır:
"Ayetlerimiz gözlerinin önüne serilince, "Bu apaçık bir sihirdir" dediler.Kalpleri kesin olarak kabul ettiği halde,haksızlık ve büyüklenmelerinden dolayı bile bile inkar ettiler." (Neml,13-14)
Kur'an-ı Kerim iki taraf arasında geçen başka bir diyaloğu şu şekilde aktarır:
"Musa 'yazıklar olsun size' dedi. Allah hakkında (böyle) yalan(lar) uydurmayın;yoksa şiddetli azabıyla kökünüzü kazır.Doğrusu Allah'a iftira eden perişan olmuştur. (Sihirbazlar bunu işitince) kendi aralarında işlerini tartıştılar ve gizli görüşmeler yaptılar. (Musa ve Harun'u göstererek) Dediler ki: Bunlar iki büyücü,başka bir şey değil.Sizleri sihirleriyle ülkenizden çıkarmak ve ideal hayat düzenimizi yok etmek istiyorlar." (Ta-Ha, 61-63)
Hz.Musa'nın,Allah'ın azabıyla korkutma ve Allah'a iftira atmanın sonuçlarını bildirmesiyle sihirbazlar arasında çıkan bu tartışmaya o insanların kalplerindeki Allah'ın azameti ve korkusunun sebep olduğu açıktır.Ancak iktidarı elinde tutan milliyetçi zümre yaklaşmakta olan bu siyasi tehlikeyi görür ve hemen harekete geçer.Musa (a.s) ve Harun (a.s)'ın çağrısına uymanın,Mısır halkı için,yeniden İsrailoğullarına teslim olmak anlamına geldiği propagandasına başlarlar.Bu propaganda sonucu Mısırlıların kalpleri yeniden katılaşır ve peygamberlere karşı birlikte mücadele vermeye karar verirler.
Bu siyasi gerçek ortaya çıktıktan sonra,şimdi,Hz.Musa (a.s) ile Firavun arasındaki kavganın asıl sebeplerini;Firavun ve kavminin hangi noktada sapıtıp yoldan çıktığını ve Firavun'un hangi anlamda uluhiyet ve rububiyet iddia ettiğini düşünebiliriz.Bu amaçla sırasıyla şu ayetleri dikkatlice gözden geçirelim:


1. Firavun'un saray ehlinden Hz.Musa (a.s)'nın davetinin kökünden yok edilmesi üzerinde ısrar eden bir grup,bir ara Firavun'a hitaben şöyle diyorlar:
"Yeryüzünde bozgunculuk yapsınlar,seni ve tanrılarını terk etsinler diye mi Musa (a.s) ve kavmini başıboş bırakıyorsun?" (A'raf, 127)
Diğer taraftan yine saray ehlinden,ancak,Hz.Musa (a.s)'ya iman etmiş olan şahıs bu insanlara şöyle hitap etmektedir:
"Siz,beni Allah'ı inkar etmeye ve hiçbir ilmi delile sahip olmadığım birini O'na ortak koşmaya mı davet ediyorsunuz?" (Mümin, 42)
Bu iki ayeti;tarihi araştırmalar ve arkeolojik bulgularla birlikte değerlendirirsek,Firavun'un hem kendisinin hem de kavminin,rububiyetin birinci ve ikinci manaları itibariyle bazı tanrıları İlahlıkta Allah'a ortak koştuklarını ve onlara tapındıklarını açıkça görürüz.
1. Açıkça görülüyor ki,eğer Firavun tabiatüstü nitelikte tek tanrı olduğunu iddia etseydi,yani,sebepler zincirinin hakiminin kendisi olduğunu,göklerde ve yerde kendisinden başka ilah ve rab bulunmadığı davasını gütseydi,başka ilahlara tapmazdı.
2.Firavun'un Kur'an'da nakledilen şu sözleri; "Ey ileri gelenler! Sizin için benden başka bir ilah tanımıyorum." (Kasas,38)


Bu ibarelerden Firavun'un kendisinden başka tüm ilahları tanımadığı anlamı çıkarılmamalıdır.Onun asıl amacı Hz.Musa (a.s)'nın davetini reddetmektir.Çünkü,Hz.Musa (a.s) öyle bir ilaha ibadete davet ediyor ki,O,sırf tabiatüstü nitelikte mabud olmayıp,bilakis,siyasi ve toplumsal alanda da yasa koyucu ve en büyük otoritenin sahibidir.Bu yüzden Firavun,kavmine, "sizin benden başka böyle bir ilahınız yok" demiş ve Hz.Musa'yı da, "eğer bu anlamda benden başkasını ilah edinirsen zindan nasılmış görürsün" şeklinde tehdit etmiştir.
Aynı şekilde,Kur'an'ın bu ayetlerinden anlaşılmaktadır ki,Firavunların sadece kendilerinin Mısır'ın mutlak egemenliğine sahip oldukları iddialarıyla beraber,duygu ve düşüncesinde kendi hakimiyetlerini iyice pekiştirebilmek gayesiyle,sahte tanrılarla kendi aralarında birtakım bağlar kurarak bir çeşit kutsanmışlık iddiasında da bulunmuşlardır.Bunu tarihsel veriler ve arkeolojik eserler de tasdik etmektedir.Bu bağlamda Firavunlar tarih boyunca yalnız değillerdir; dünyada şahlıkla yönetilen birçok ülkedeki şahlar,siyasi egemenliğe ilave olarak,metafizik manada da uluhiyet ve rububiyete az çok ortak olmaya çalışmışlar,halkın kendi önlerinde istedikleri türden bir ibadet töreni yapmasını mecbur tutmuşlardır.Fakat,bu mecburi ibadet ettirilip ve rububiyet taslama asıl amaç değildir,bir ayrıntıdır.Oysa asıl hedeflenen,kendi siyasi egemenliklerini perçinleştirmekti.Bu nedenle,sadece bir tedbir olarak metafizik anlamda ilahlık davası güdülmektedir.Vakıa böyle olunca,gerek Mısır'da olduğu gibi,gerekse diğer cahiliyenin hakim olduğu müşrik düzenlerde,siyasi çöküş ve yıkılmayla beraber,şahların,kralların ilahlıkları da sona ermektedir.Sonuçta tahta kimler hakim olur ve otoritelerini sağlarsa uluhiyete de onlar sahip olmaktadırlar.
3.Firavun aslında metafizik nitelikte değil de siyasi anlamda ilahlık davası gütmekteydi; O, şöyle diyordu: Rububiyetin üçüncü,dördüncü ve beşinci anlamları itibariyle "Ben Mısır ülkesi ve halkının yüce rabbiyim.Bu ülke ve kaynaklarının sahibi benim.Buranın mutlak hakimiyet hakkı bana aittir.Burada medeniyet ve toplumun temelini,sadece benim merkezi şahsiyetim oluşturur.Bu topraklarda benden başkasının kanunları geçmez."


Kur'an'ın ifadesiyle Firavun,bu iddialarının temellerini şuna dayandırmaktaydı; "Firavun kavmine; 'Ey kavmim!' diye seslendi. Ben Mısır'ın sahibi değil miyim ve bu ırmaklar benim ayaklarımın altından akmıyor mu? Görmez misiniz?" (Zuhruf, 51)
Aynen Nemrud da rablik iddiasını işte bu temellere dayandırıyordu:
"Allah kendisine hükümranlık verdi diye İbrahim'le rabbi hakkında tartışanı gördün mü?" (Bakara, 258)
Hz.Yusuf (a.s)'un çağdaşı kral da benzer iddialarla kendini ülkesinin rabbi ilan etmişti.
4. Firavun ve hanedanının Hz.Musa (a.s)'nın davetine itiraz ettikleri asıl nokta,Hz.Musa (a.s)'nın davetinde alemlerin rabbi olan Allah'tan başka,hangi anlamda olursa olsun başka hiçbir ilah ve rabbin yer almamasıydı.Hz.Musa şöyle diyordu:
"Metafizik nitelikte de,siyasal ve toplumsal anlamda da sadece O,tek başına İlahtır ve Rabdır.İbadet de yalnız O'na yapılmalıdır,kulluk ve mutlak itaat de yalnız O'na gösterilmelidir.Yalnız O'nun kanunları meşrudur.O,beni apaçık delillerle bir temsilcisi olarak size göndermiştir.Benim aracılığımla size emir ve nehiylerini kapsayan hükümlerini iletmektedir.Öyleyse,O'nun kullarını yönetme ve yetki otoritesi sizin değil de benim ellerimde olması gerekir." Bu yüzdendir ki Firavun ve hükümetinin ileri gelenleri defalarca şunu yinelemektedirler: "Bu iki kardeş (Musa ve Harun) bizi bu toprakların idaresinden uzaklaştırmak,yetki ve otoriteyi kendi ellerine almak ve ülkemizin dini ve toplumsal düzenini bozarak,kendi siyasal sistemlerini kurmak istiyorlar."
"Muhakkak ki biz Musa'yı ayetlerimizle ve açık bir belgeyle, (sultan:eek:torite) Firavun ve onun ileri gelenlerine gönderdik.Onlar Firavun'un emirlerine boyun eğdiler.Oysa Firavun'un emirleri hiç de doğruya iletici değildi." (Hud, 96-97)
"Biz,onlardan önce Firavun'un kavmini imtihan etmiştik.Saygın bir elçi onlara gelmişti. 'Allah'ın kullarını bana bırakın'. Doğrusu ben sizin için güvenilir bir elçiyim.Allah'a karşı üstünlük taslamayın.Ben size apaçık bir kanıt getirdim demişti." (Duhan, 17-19)
" (Ey ehl-i Mekke) Nasıl ki Firavuna bir elçi göndermişsek,size de durumunuza şahitlik edecek bir elçi gönderdik.Ne var ki,Firavun elçimize kafa tuttu da onu amansızca yakalayıverdik." (Müzzemmil, 15-16)
"Firavun, Ey Musa, (siz ne tanrıları ve ne de şahlık ve krallık hanedanlarını rab olarak görmüyorsanız,o halde) sizin rabbiniz kimdir? diye sorunca, Musa da; 'Bizim rabbimiz,her şeye özel bir düzen veren ve sonra ne yapacağını gösterendir' demişti." (Ta-Ha, 49-50)
"Firavun 'bu alemlerin rabbi dediğin de nedir?' diye sormuştu da,Musa; 'eğer gerçekten inanmak istiyorsanız,bilinki O,göklerin,yerin ve her ikisi arasındakilerin rabbidir' diye cevap vermiş, Firavun etrafındakilere 'işitiyor musunuz?' demişti.Musa devamla sizin de,atalarınızın da rabbidir' deyince Firavun 'doğrusu size gönderilen bu peygamberiniz hiç şüphesiz delidir' demişti.Musa devamla 'eğer aklını kullanabilen kimselerseniz,doğunun,batının ve bu ikisi arasındaki her şeyin rabbidir' deyince Firavun,Musa'ya hitaben 'eğer benden başka bir ilah edinirsen,andolsun ki seni zindandakilerin arasına katarım' demişti." (Ta-Ha, 23-29)
"Firavun 'Ey Musa,büyü ile bizi topraklarımızdan çıkarmaya mı geldin?' dedi." (Ta-Ha, 57)
"Firavun 'bırakın da Musa'yı öldüreyim' dedi, İsterse rabbini yardıma çağırsın.Onun dininizi değiştirmesinden veya ülkede bozgunculuk çıkarmasından korkuyorum." (Mümin, 26)
"Bu ikisi sihirbazdırlar.Sihirlerinin gücüyle sizi topraklarınızdan çıkarmak ve sizin örnek olarak seçip benimsediğiniz hayat sisteminizi ortadan kaldırmak istiyorlar." (Ta-Ha , 63)
Buraya kadar sıraladığımız bütün bu ayetleri dikkatlice gözden geçirirsek,Rububiyet konusunda başka dönemlerde ve başka ülkelerde yaşayıp gitmiş toplumların içine düşegeldikleri sapıklığın karanlık gölgesini Nil vadisinde de görmekteyiz.
Yine,Musa ve Harun (a.s)'un memur oldukları insanları,çağırdıkları yönünde,onlardan önceki bütün peygamberlerin (a.s) davet edegeldikleri taraf olduğunu ifade edebiliriz.


Yahudi ve Hıristiyanlar


Firavun ve kavminden sonra karşımıza İsrailoğullarıyla,Yahudi ve Hıristiyan inanç-ibadet sistemini benimseyen toplumlar çıkar.Bu toplumlar için Allah'ın varlığını inkar ettikleri yada O'nu ilah ve rab olarak görmedikleri gibi bir zanda bulunmak imkansızdır.Çünkü bizzat Kur'an onları Ehl-i Kitap olarak tanımlamış ve onların bu konudaki inançlarına tanıklık etmiştir.O halde,bizim asıl üzerinde durup düşünmemiz gereken şudur: Rububiyet noktasında Kur'an'ın bu insanları sapık olarak nitelemesine yol açan akide ve amellerinde alışkanlık haline getirdikleri belirgin sapmaların mahiyeti nedir?
Bu sorunun kapsamlı cevabını bizzat Kur'an'da bulmaktayız:
"De ki; Ey Kitap ehli,dininizde haksız yere aşırılığa dalmayın,daha önce sapmış,birçoklarını da saptırmış ve doğru yoldan çıkmış bir kavmin heveslerine uymayın." (Maide, 77)
Bu ayet-i kerimeden anlaşılmaktadır ki, Yahudi ve Hıristiyan kavimleri de kendilerinden önce gelen kavimler gibi aynı noktalarda sapıtmışlardır.Benzer şekilde, bu sapıtmanın onlara dinde aşırı gitmeleri yoluyla sirayet ettiği anlaşılıyor. Şimdi, bu ayeti kerimenin ayrıntılarını açıklayan diğer ayetlere şöyle bir göz atalım:
"Yahudiler 'Üzeyr Allahın oğludur' dediler. Hıristiyanlar da 'Mesih Allahın oğludur' dediler.Bu onların ağızlarıyla geveledikleri sözlerdir. (Sözlerini), önceden inkar etmiş (olan müşrikler)lerin sözlerine benzetiyorlar. Allah (c.c) onları kahretsin, nasıl da (haktan batıla) çevriliyorlar." (Tevbe,30)
"Allah,Meryem oğlu mesih'in ta kendisidir diyenler şüphesiz,kafir olmuşlardır.Oysa Mesih 'Ey İsrailoğulları rabbim ve rabbiniz olan Allah'a kulluk edin.Zira kim Allah'a ortak koşarsa muhakkak ki,Allah ona cenneti haram etmiştir;zalimlerin yardımcıları yoktur' demişti." (Maide, 72)
"Allah üçten biridir diyenler hiç şüphesiz kafir olmuşlardır.Oysa, bir tek tanrıdan başka bir tanrı yoktur.Bu dediklerinden vazgeçmezlerse elbette onlardan inkar edenlerden acı bir azap dokunacaktır." (Maide, 73)
"Allah demişti ki: 'Ey Meryem oğlu İsa,insanlara sen mi 'beni ve annemi Allah'tan başka ilahlar olarak benimseyin' dedin?' Haşa dedi, sen yücesin,benim için gerçek olmayan bir şeyi söylemek bana yakışmaz.Eğer demiş olsam,sen bunu bilirsin,sen benim nefsimde olanı bilirsin,ben senin nefsinde olanı bilmem.Çünkü gaybleri bilen yalnız sensin, sen!"(Maide,116)
"Allah'ın,kitap,hüküm ve peygamberlik vererek yücelttiği bir kişinin,insanlara 'Allah'ı bırakıp ta bana kulluk edin' demesi yakışmaz.Ona yakışan 'Allah'ın kitabını öğrenen ve öğreten bir kimse olarak rabbe tapıcılar olun' demesidir.Yine size melekleri ve peygamberleri rabler edinin' diye emretmesi de yaraşmaz.Müslüman olduktan sonra size inkar etmeyi mi emredecek?" (Al-i İmran, 79-80)

Bu ayetlere bakarak,Ehl-i Kitab'ın sapıtmasına yol açan birinci noktanın şu olduğunu görüyoruz:
Onları dindeki mevki ve makamlarından dolayı peygamber,evliya ve melekler sevgi ve saygıya layık görmüşler,onlara karşı hürmet ve tazimde çok aşırı gitmişler,böylece onların gerçek makamlarını gözlerinde aşırı derecede büyüterek ,ilahlık makamına eriştirmişler,Allah'ın işlerine ortak yapmışlardı.Onlara tapmışlar ve onlardan niyazda bulunmuşlardı.Onları metafizik manada rububiyet ve uluhiyete ortak görmüşler ve bağışlama,yardım etme,koruma ve kollama yetkilerine sahip olduğu zannına kapılmışlardı.
Onların sapıttığı ikinci noktayı şu ayet açıklamaktadır:


"Onlar Allah'ı bırakıp ta alim ve rahiplerini rabler edindiler." (Tevbe, 31)


Ayet-i kerimenin de belirttiği gibi,din düzeni içerisinde,işleri sırf,Allah'ın şeriatını öğretmek ve toplumun ahlakını Allah'ın rızasına uygun bir şekilde ıslah etmek olan kişiler,gitgide öyle bir özellik kazanmaya başladılar ki,artık onlar kendi arzu ve heveslerine göre istediklerini haram,istediklerini de helal kılmaya başladılar.Allah'ın kitabından herhangi bir delil getirmeksizin istediklerini emreder ve istediklerini nehyeder,istediklerini sünnet ilan eder oldular.Böylece bu toplumlar da,daha önceleri Nuh,İbrahim,Ad,Semud,Medyen ehli ve diğer kavimlerin tutulduğu iki büyük temel sapıklığa düşmüş oldular.Aynen onlar gibi metafizik nitelikte melekler ve büyüklerini rububiyet bağlamında Allah'a ortak koştular.Yine aynen onlar gibi,toplumsal ve siyasi rububiyeti Allah'a mahsus kılınacakları yerde insanlara verdiler.Kendi medeni,toplumsal,siyasi ve ahlaki kanun ve prensiplerini Allah'ın delillerine gerek duymadan insanlardan almaya başladılar.Öyle ki iş ta şu noktaya dayandı:
"Kendilerine Allah'ın kitabından bir pay verilmiş olanları görmedin mi; Onlar Cibt ve Tağuta inanıyorlar ve küfredenlere; 'Bunlar inananlardan daha doğru yol üzerindeler' diyorlar." (Nisa, 51)
"De ki; Allah katında fasıklardan daha kötü cezanın kime uygulandığını size haber vereyim mi? Allah kimlere lanet ve gazap etmiş, kimlerden maymunlar,domuzlar,tağuta kulluk edenler yapmışsa, işte onlar yeri en kötü ve doğru yoldan en fazla sapmış olanlardır." (Maide, 60)
Cibt; sihir,muska,tılsım,kehanet,falcılık,uğursuzluk ve fıtrata aykırı işler gibi vehmin bütün kısımları ile hurafeler için kullanılan geniş kapsamlı bir sözcüktür.
Tağut ise; Allah'a karşı isyana kalkışmış ve kulluk sınırını aşarak ilahlık bayrağını yükselten bütün şahıs,zümre ya da yönetimlerdir.
O halde, Yahudi ve Hıristiyanlar,yukarıda zikrettiğimiz iki büyük sapıklıktan birinci sapıklığı işlemekle her çeşit vehim ve hurafeleri kalp va kafalarına iyice yerleştirmişler,ikinci sapıklığı isteyerek de alim,rahip,zahid ve sofilerine kul olmuşlar; böylece Allah'a açıkça karşı çıkan zalim ve despotların tutsağı ve birer uydusu durumuna düşmüşlerdir.


Kur'an'ın Çağrısı:
Şimdiye kadar incelediğimiz kavimlerin gözünde,metafizik manada yaratıkları rızıklandırması,ihtiyaçlarını görmesi,sıkıntılarını gidermesi ve koruyup kollaması anlamlarıyla Rabb kavramı başka bir keyfiyete sahipti.Bu anlayışları itibariyle,onlar her ne kadar en yüce rab olarak sadece Allah'ı kabul etmiş olsalar da melekler,sahte ilahlar,cinler,görünmez güçler,yıldızlar,gezegenler,peygamberler,veliler ve ruhani liderleri de O'nunla birlikte rububiyete ortak görüyorlardı.
Yine Rab kavramının,emretme ve nehyetme yetkisine sahip tek merci,egemenliğin tek sahibi,hidayet ve yönlendirme kaynağı,kanun koyucu,ülkenin başkanı ve toplumun merkezi olması şeklindeki anlamı onların gözünde tamamen başka bir niteliğe sahipti.
Bu anlayışları nedeniyle onlar;teorik planda Allah'ı mutlak otorite,egemen güç v.s. anlamlarıyla rab olarak görüyorlardı.Pratik hayatlarında ise toplumun katında güçlü olan,nüfuz sahibi kimselerin ahlaki,siyasi ve toplumsal anlamdaki rububiyetlerini kabul ederek onlara itaat ediyorlar,onların siyasal otoritelerine tabi oluyorlardı.
Bu sapıklığı ortadan kaldırmak için yüce Allah her dönemde değişik toplumlara kendi içlerinden peygamberler göndermiş ve son olarak da bu görev için Hz.Muhammed (s.a.v)'i memur kılmıştır.Söz konusu bütün peygamberler insanlaru şuna davet etmiştir; Bütün anlamları itibariyle Rab sadece bir tanedir.Bu tek Rab ise Allah (c.c.)'tır.Rububiyet bölünmez bir bütündür.
Rububiyette hiçbir anlamda, hiçbir yaratığın Allah'tan başka hiç kimsenin en ufak payı yoktur.Kainat nizamı tek bir ilahın yaratmış olduğu kamil,külli bir nizamdır.Yine bu nizam üzerinde bir tek ilahın hakimiyeti vardır.Bu nizamda bütün yetki ve güçlerin sahibi de yine o bir tek ilahtır.Bu nizamın yaratılmasında başka bir varlığın herhangi bir şekilde herhangi bir katkısı söz konusu değildir.Bu nizamın yönetim ve idaresinde herhangi bir kimsenin rolü yoktur ve O'nun hakimiyeti mutlaktır,ortaksızdır.Merkezi otoritenin sahibi olması itibariyle tek bir ilah olan yüce Allah,hem metafizik manada hem de siyasi,ahlaki ve toplumsal manada Rabb'dir.Yegane mabudumuz O'dur.O'dur secde ve rüku edilecek olan.O'dur duaların ulaşacağı hedef.O'dur tevekkül ve itimadın destekçisi.O'dur gereksinimlerin kefili.Aynı şekilde padişah ta O'dur,mülkün sahibi de O.Kanun koyucu da O'dur,emretme ve nehyetme yetkisine sahip olan da O.Cehalet nedeniyle insanların birbirinden ayırmış olduğu rububiyetin bu iki özelliği,gerçekte uluhiyetin gereği ve ilahın ilah olmasının vazgeçilmez özelliğidir.Bu iki özelliği birbirinden ayırmak mümkün değildir.Aynı zamanda bu iki özellikten herhangi birinde herhangi bir yaratığı Allah'a ortak koşmak doğru bir davranış olamaz.


Bu çağrıyı Kur'an'ın sunduğu şekliyle bizzat Kur'an'ın dilinden dinleyelim:


"Gerçekte sizin rabbiniz,gökleri ve yeri altı günde yaratan sonra da arşa istiva eden Allah'tır.O, geceyi, durmaksızın kendisini kovalayan gündüze bürüyüp örten,güneşe,aya ve yıldızlara kendi buyruğuyla baş eğdirendir.Haberiniz olsun,yaratmak da,emir de yalnızca O'nundur.Alemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir."(A'raf, 54)
"Göklerden ve yerden sizi rızıklandıran kimdir? Kulaklara duyma,gözlere görme gücü veren kimdir? Kimdir ölüyü diriden,diriyi de ölüden çıkaran? Kimdir bu alem nizamını yürüten (çekip,çeviren)? diye sor onlara. 'Allah' diyecekler.O halde 'artık sakınmaz mısınız?' de. (Bütün bunları O yapıyorsa) o halde sizin gerçek rabbiniz sadece Allah'tır.Öyleyse haktan sonra geriye sapıklıktan başka ne kalır? O halde nasıl oluyor da haktan döndürülüyorsunuz?" (Yunus, 31-32)
"O, gökleri ve yeri hak üzere yaratmıştır.Geceyi gündüze,gündüzü de geceye O sarıp örtmektedir.Her biri belirli bir ecele doğru akıp giden güneşi ve ayı da kendi kanunlarına tabi kılmıştırr30; İşte budur rabbiniz olan Allah.Hükümranlık ancak O'nundur.Ondan başka ilah yoktur.Öyleyse neye aldanıp ta çevriliyorsunuz?" (Zümer, 5-6)
"Allah,geceyi kendisinde sükun bulmanız için yaratmış,gündüzü de aydınlatmıştırr30; İşte budur rabbiniz olan Allah.Her şeyin yaratıcısıdır O.O'ndan başka ilah yoktur.Öyleyse neye aldanıp ta çevriliyorsunuz? Sizin için yeryüzünü bir karar yeri kılan ve gökyüzünü de çatı gibi ayakta tutan Allah'tır.O sizleri biçimlendirmiş,biçimlerinizi de en güzel kılmış ve güzel şeylerle rızıklandırmıştır.İşte budur rabbiniz olan Allah.Alemlerin Rabbi Allah'ın bereketi ne yücedir!.. O diridir.O'ndan başka ilah yoktur.Öyleyse, dini O'na has kılarak (Allah'a) dua edin." (Mü'min, 61-65)
"Allah sizi topraktan yarattır30; Geceyi gündüzle,gündüzü de geceyle perdelemektedir.Her biri belirlenmiş eceline kadar akıp giden,güneşi ve ayı kendi kanunlarına tabi kılmıştır.İşte budur rabbiniz olan Allah.Hükümranlık yalnız O'na mahsustur.Onu bırakıp ta tapmakta olduğunuz diğer varlıkların zerre kadar bile yetkisi yoktur.Onları çağırsanız,çağrınızı duymazlar,duysalar bile isteklerinizi karşılamaya güçleri yetmez.Kıyamet gününde ise sizin onları Allah'a ortak koşmanızı kendileri reddeder." (Fatır, 11-14)
"Gerçek şu ki, sizin bu ümmetiniz tek bir ümmettir.Ben de sizin Rabbinizim.Şu halde yalnızca bana kulluk edin.Ama insanlar rububiyet ve kulluk meselesini aralarında paylaştılar. (Oysa) onların hepsi (sonunda) bize döneceklerdir." (Enbiya, 92-93)
"Rabbinizden size indirilene uyun, O'nu bırakıp ta başka velilere uymayın." (A'raf, 3)
"De ki; Ey Kitap Ehli bizimle sizin aranızdaki şu ortak bir kelimeye gelin.Ne Allah'tan başkasına kulluk edelim, ne O'na herhangi bir şeyi ortak koşalım ve ne de Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi rabler edinelim." (Al-i İmran, 64)
"Kim Rabbine kavuşmayı umuyorsa,artık salih bir amelde bulunsun ve Rabbine ibadette hiç kimseyi ortak koşmasın." (Kehf, 110)


Bu ayetlerden açıkça anlaşılmaktadır ki, Kur'an rububiyeti tamamıyla hakimiyet ve egemenlikle eşanlamda tutmakta ve Rabb'in kainatın mutlak sultanı,ortaksız sahibi ve hakimi olduğu şeklinde bir düşünceyi gözlerimizin önüne sermektedir.Her çeşit rububiyetin, kainat düzenini oluşturan tek bir Allah'a mahsus olduğuna,bizzat bu düzenin merkeziliği şehadet etmektedir.Bu yüzden, bu nizam içerisinde yaşayan bir kimse,rububiyetin herhangi bir bölümünü,herhangi bir manada Allah'tan başkasına yakıştığını düşünüyor ya da yakıştırıyorsa,aslında hakikatle savaşmakta,sadakate yüz çevirmekte, hakka isyan etmekte, böylece gösterdiği nankörlük yüzünden bizzat kendine zarar vermekte ve felaketini kendi elleriyle hazırlamaktadır.
Seyyid Ebu'l A'la el-Mevdudi (Kur'an'ın Dört Temel Terimi)
 

Elifnisa

New member
Katılım
29 Eki 2007
Mesajlar
483
Tepkime puanı
241
Puanları
0
Yaş
43
Konum
istanbul
Kabirde insanlara sorulacak: "Rabbin kim?" Dünyada rabb anlayışı ve bu konudaki davranış ve eylemlerine göre cevap çıkacak o insandan. "Rabbim filandır" diyecek insan. Dil, irâdemizin emrinden çıkacak orada. Dünyada kimi rabb kabul etti veya eylemleriyle bu görüntüyü verdiyse, onu söyleyecek dil. Orada "Rabbim Allah'tır" diyebilmek için, burada "Rabbim Allah'tır" deyip bu sözünü yaşantı olarak isbatlamak gerekiyor. Evet, kurtuluşun tek reçetesi: "Rabbim Allah" deyip dosdoğru olmak...


"Tek rab, âlemlerin rabbi Allah'tır.

Kullara kul olan, ne kadar alçak;

Rablık taslayan kul, ne kadar küstahtır."
 

ARZ_7

New member
Katılım
7 Şub 2009
Mesajlar
685
Tepkime puanı
395
Puanları
0
Allah, Rabblık sıfatını/ismini tamamıyla ibadetlere yüklemiştir. İbadet edenler Allahı Rabb olarak kabul edenlerdir. İbadetlerini yerine getirmeyenler Allahın huzuruna "terbiyesiz" olarak çıkacaklardır.
 
Üst Alt