Topluma mal olmuş kişilerin yanlışlarını eleştirmek, yermek gıybet midir?

betul' Alıntı:

uzun zamandır kafamı kurcalayan 3 soru var. inşaallah cavebını bulurum.


1- siyasi liderleri, bazı yazarları, topluma mal olmuş kişileri eleştirmek internet haber sitesinde yorum yazmak gıybet midir? vebali var mıdır?

2- eğer topluma mal olmuş kişilerin yanlışlarını haber istelerinde yorum yazarak eleştirmek,yermek gıybet ise dille yapılan gıybetle aynı mıdır? (vebal olarak)


3- internet haber sitelerinde bir çok haber okuyoruz. topluma mal olmuş biri yasalarda bir suç işlemişse suçun kanıtını biz görmüyor fakat haber sitesi suçun kanıtlandığını söylüyorsa buna inanıp o kişiyi eleştirmekle vebal alırmıyız? haber yalansa, yorum yazanlar o insanı sanki suçu işlemiş gibi eleştirirken iftira mı etmiş olurlar? yoksa bunun tüm vebali yalan haber yapan siteye mi aittir?

Genişletmek için tıkla ...

İnternet ve benzeri ortamlara intikal eden yazı, yorum ve haberler aleniyet taşıdığı ve bunlara fikren cevap vermek de gerek aleniyet taşıması ve gerek fikir hürriyeti manasında "gıybet" özelliği taşımaz.

İnternet ve medyanın haberleri hakkında ihtiyatlı olmak gerekir. Zira bu kaynakların haberlerinin doğruluğu, tarafsızlığı mutlak tartışılır durumdadır. Müslümanın, medya türü kaynaklardan gelen haberlerin doğruluğunu irdelemesi şarttır.

Ayrıca, gıybet yapmaktan her halukarda uzak durmak doğrudur. Zira gıybeti mubah hale getiren şartların oluşup oluşmadığı da hassas bir mevzudur.

GURSUNET' Alıntı:

gıybetin yapılabileceği yerler maddeler halinde biz müslümanlara bildirilmiştir kardeşim,ben 7 yerde gıybet yapılabildiğini biliyorum,ilmihalleri araştırırsanız sanırım görürsünüz...
arkadaşın bahsettiği meselede bu 7 yerden biri...

Genişletmek için tıkla ...

Gıybetin yapılabileceği yedi yeri ve bunun kaynaklarını yazarsanız hep beraber de öğrenmiş oluruz değerli kardeşimiz...

1-Zulme uğrayan kimsenin, hâkime zalimi şikâyet etmesi

2-Fıskını ve bidatini açığa vuran kimse hakkında gıybet etmek

3-Yüzünden hayâ perdesini kaldırmış kimsenin gıybeti

4-Kadıya fetva sormak niyetiyle biri hakkında konuşmak

5-Kötülerin şerrinden sakındırmak için kötülerle insanları uyarmak

6-Münafıkların gıybeti

7-Tanıtmak maksadıyla evlilik yapılacak kişi hakkında konuşmak

yukardaki maddelerin içinde tali maddelerde var,o maddelerin için devlet büyükleri için gıybet edilebilir var,zulme uğradığın zaman zalimin zulmunu dillendirmek için gıybet etmek var,lakabıyla tanınan birini gıyabında lajabıyla anmakda var...

peki bir de şöyle soruyum. şimdi ortada topluma mal olmuş biri var. yasalarımıza aykırı bir suç işlemiş ve şu anda cezaevinde diyelim. kendisi suçlamaları kabul etmiyor. biz de gözümüzle görmedik ama mahkeme delilleri kabul etmiş ve mahkum etmiş.

şimdi böyle bir durumda 2 farklı görüş var.

1. bir topluluk "ben gözümle görmedim bu insan bunu yapacak biri değil müslüman müslümanın ayıbını örtmeli gözümüzle görmeyerek suçladığımız herşey iftiradır ve vebali büyüktür. dinimizde iftira büyük günahdır." diyerek vebal altında kalmamak için veya o kişiye sempati duyduğu için bu olayı görmezden geliyor.

2. kesim de "biz gözümüzle görmedik ama mahkeme mahkum etmiş o zaman biz suçu işlediğini kabul ediyoruz. topluma mal olan bu kişiyi yermek, insanları ondan sakındırmak ve açıktan günah işleyenleri, dinde olmayanı dine sokanları, ifşa etmemiz gerek yoksa üstünü örterek dinimize zarar veririz." diyor.

böyle bir durumda hangi görüşü savunmak daha makbul acaba?

mahkeme suçu kabul etmişse bizler de kabul etmelimiyiz?
o kişi suçsuz ise biz mahkeme mahkum ettiği için onu suçlu kabul edip onu yererek iftira mı etmiş oluruz? yoksa bunun vebali mahkemenin midir?

eğer şuçlu ise onu insanlardan sakındırmak ve dinimizin gereğini yapmak için gıybetini yapmak gerekmez mi?

bir de hadis buldum:

Sevgili Peygamber (a.s.m.) şöyle buyurur: “Üç grup vardır ki, gıybetlerini yapman sana haram değildir: günahı açıkça işlemekten sıkılmayan, zalim idareci ve dinde olmayanı dine sokan bid’atçı.”

“Haya örtüsünü atan kimsenin arkasından konuşmak gıybet değildir.”

“Ne fâsık, ne de mücâhir (günahı açıktan işleyen) kimse için söylenen gıybet sayılmaz...”

işte can alıcı nokta da burası heralde ...

kişi yapmadığını söylüyor, çelişkili ifadeler var, mahkemenin delillerini bilemiyoruz basınla paylaşılmıyor ama mahkeme mahkum ediyor... biz bunu duyuyoruz sadece... mahkemelere güvenemeyeceksek nereye güvenelim eğer mahkeme hatalı ve yalan bir suçlama yapıyorsa burdaki iftira vebali mahkemenin olmaz mı? bilemiyorum...

betul' Alıntı:

kişi yapmadığını söylüyor, çelişkili ifadeler var, mahkemenin delillerini bilemiyoruz basınla paylaşılmıyor ama mahkeme mahkum ediyor... biz bunu duyuyoruz sadece... mahkemelere güvenemeyeceksek nereye güvenelim eğer mahkeme hatalı ve yalan bir suçlama yapıyorsa burdaki iftira vebali mahkemenin olmaz mı? bilemiyorum...

Genişletmek için tıkla ...

Ben güvenmiyorum mesela... Okumanızı ve yorumlamanızı tavsiye ederim.

http://www.islamforum.net/anket-forum/22697-adalet-adalet-adalet.html

hocam öncelikle bir müslüman olarak türk mahkemelerinin aldığı kararlar,verdiği cezalar,yada birilerini suçlu bulup bulmamasının temeli avrupai yasalara dayanmaktadır..
böylelikle avrupa görgüsüne göre yada avrupa hukukuna göre bir şey ağır suçken islam hukuna göre suç bile sayılmayabilir...
öyleyse ben bu mahkemelerin aldığı kararlara dayanarak nasıl birilerini yerebilir yada methedebilirim?

bu kanunları anlamanız için örnek veriyorum...
çok afedersiniz ama bir bayanı bir adam kaçırsa ırzına geçse 6 ay ceza yer,fakat o bayanı kaçırıp kulağındaki küpeyi zorla alsa 33 yıl ceza yer..
işte türkiyedeki ceza hukuku bu,bu hukuka göre bir kadının kulağındaki küpe ırzından daha değerli...
işte bu yüzden biz mahkemelerin insanları suçlu bulmasına yada beraat ettirmesine göre değerlendirmeyiz...
biz birilerini değerlendireceksek,o insanı islami esaslara göre değerlendirmeliyiz,yani kişinin yaptığı fiil islama göre yanlış ise,o insan yanlış yapmıştır,eğer islama göre yanlış yoksa mahkemeler bu adamı isterse idamla yargılasın benim için o insan tertemiz bir adamdır...
kısaca siz bir müslüman olarak mahkemelerin aldığı kararlarıda,verdiği hükmüde kişinin aldığı cezayıda kişiyi değerlendirmek için kullanmayın...

nur suresi 11. ayette Aişe ra annemize yapılan iftira ile ilgili vebal konusunda bir bilgi var.

"O ağır iftirayı uyduranlar, sizin içinizden bir güruhtur. Bu iftirayı kendiniz için kötü bir şey sanmayın. Aksine o sizin için bir hayırdır. Onlardan her biri için, işledikleri günahın cezası vardır. İçlerinden (elebaşılık ederek) o günahın büyüğünü üstlenen için ise ağır bir azap vardır. "

iftiraya ortak olan herkesin vebali olduğunu söylüyor ama en büyük vebali bu iftirayı ortaya atıp elebaşılık eden yükleniyor.

bu iftirayı ortaya atanlar ispatlayamazlardı yapamadılar da.

şimdi bu zamana bakıyorum tamam mahkemeler bazen ideolojik kararlar verebiliyor ama hiç bir delil olmadan nasıl mahkum edilebiliyor. mahkemelere güvenmek istiyorum ama doğrusunu Allah bilir .
yanlış bişey yaptıysam Allah beni bağışlasın, akıl fikir versin hepimizin ferasetini artırsın inşaallah.

kişinin yaptığı suç gerçekten mahkemenin kabul ettiği gibiyse hem yasaya aykırı hem de islamda uygun görülmeyecek bir şuç işlemiş olacak. ben o yönden bakıyorum aldığı ceza islam hukukunda farklılık gösterebilir fakat merak ettinğim mahkeme kabul ettiyse suçu işlemiş mi sayılır? suçluyu yerenler bu durum gerçekte iftira ise vebal alır mı? çok ince bir mesele aslında. Allah bize doğruları göstersin bizi doğru yoluna iletsin inşaallah.

hocam siz mahkeme falan diye konuştuğunuz için belkide karıştırıyorsunuz,bakın şöyle diyelim...
bir insanın arkasından konuşursanız
konuştuğunuz şey doğru ise gıybet etmiş olursunuz,eğer konuştuğunuz şey yanlış ise yapmadığı bir şey ise iftira etmiş olursunuz...
islamda tartışmasız kimseye iftira edemessin,iftira edecek yerlerde yoktur,kimseye yapmadığı birşeyi isnad edemessin...
yani mahkemelik birinin ardından konuştuğun zaman mahkemenin kararını bir kenara bırak,söylediğin şey yalan ise iftira etmiş olursun,doğruyu konuşuyosan gıybet etmiş olursun,ancak bu konuşmanda mahkemelik olan kişiyi örnek göstererek birilerinin aynı yanlışa düşmemesini istiyorsan konuşabilirsin,bu mahkemelik kişinin zulmu sana ulaşmışsa konuşabilirsin...
bunun haricinde mahkemelik kişiyi hiç tanımıyorsan ve onu konuşma noktasında elde edeceğin yahutta kazanacağın bir kazanım yoksa,o halde o insanı konuşma,illede konuşacam diyorsan o zaman gıybetide göze alıyorsun demektir..

"Açıktan günah işleyenleri anlatmaktan niçin çekiniyorsunuz? İnsanlar onları ne zaman tanıyacak? Onların kötü eylemlerini anlatın ki, insanlar onlardan sakınsınlar, zarar görmekten korunsunlar. (Beyhaki)"

hadisine dayanarak topluma mal olmuş şahisların işlediği suçu veya dine biat sokmasını en azından haber sitelerine yorum yazarak eleştirme gereği duyuyorum. yani yanlış bir durum olduğunda önce elimizle düzeltmemiz gücümüz yetmezse dilimizle düzeltmemiz yine de yetmezse kalple buğz etmemiz gerektiğini peygamberimiz bize söylüyor. hele bazen islami kesimden biri suç işliyorsa, dinin yanlış anlaşılmaması için veya dinimizi bu suç işleyen insanlar yüzünden karalamak isteyenlere fırsat vermemek için suçu işleyeni eleştirmek ve yermek lazım diye düşünüyorum. işte asıl önemli nokta acaba gerçekten suçlu mu? mahkeme mahkum etmiş ama biz suçu gözümüzle görmemişiz.

neyse galiba böyle bir durumda peşin hükümlü olup net konuşmamakta fayda var. dediğiniz gibi iftira büyük vebaldir. veya işlenen suçu kesin bir dille o kişiye isnat etmek yerine suçtan sakındıracak genel yorumlar yazmak en iyisi.

betul' Alıntı:

kişinin yaptığı suç gerçekten mahkemenin kabul ettiği gibiyse hem yasaya aykırı hem de islamda uygun görülmeyecek bir şuç işlemiş olacak. ben o yönden bakıyorum aldığı ceza islam hukukunda farklılık gösterebilir fakat merak ettinğim mahkeme kabul ettiyse suçu işlemiş mi sayılır? suçluyu yerenler bu durum gerçekte iftira ise vebal alır mı? çok ince bir mesele aslında. Allah bize doğruları göstersin bizi doğru yoluna iletsin inşaallah.

Genişletmek için tıkla ...

Mahkeme kararı ile suçlu görülen ancak suçsuz olan, suçlu olduğu halde mahkeme kararı ile suçsuz bulunan milyonlar var. Günümüz hukuk ve adalet sisteminin bozukluğu buna sebebiyet vermektedir. Bu nedenle bu kriterlerle bizlerin kimseyi suçlu veya masum ilan etmesi yanlış olur. Suçluyu yerenler bu noktada vebal altına da girebilir. Zira; "Ey iman edenler! Size bir fasık haber
getirdiğinde" diyor kerim kitabımız Kur'an "durup gerçeği araştırın". Bunu yapmazsak başımıza geleceği de söylüyor: "Yoksa istemeden insanların hukukuna tecavüz eder ve sonra yaptığınızdan pişmanlık duyarsınız." (49.6) diyor.

Kimdir fasık?
Allah'ın emirlerine aykırı davranan ve günahkârlar fasık sınıfındadır.

Bu emri veren Allah'ın hükmü ile hükmetmeyenler ve keza haberi getirenler de öyle. O zaman fısk sahibinden gelenlerin incelenmesi lazım. Bizlerin bunları inceleme imkanımız ise sınırlı veya yok. O zaman ihtiyat, ihtiyat, ihtiyat...