Mahalle baskısı, bir zamandan beri Türkiye gündemine oturan ama şu an muğlak bir terim. Şerif Mardin üretti. Tam olarak ne olduğunu kendisi de bilmiyor ve tam tamına izah edemiyor ama, kendi ifadelerinden anlaşıldığı kadarı ile, hiç de kötü bir şey gibi gelmedi bana…
Türkiye ve Türk insanı, Cumhuriyet inkılapları ile bir gecede kaybolan yazılı kültürünün ardından her ne kadar sudan çıkmış balığa döndü ise de, bu kültürü hafıza ve melekelerden silmek mümkün olmadı. Yani o bir gecede uçup giden onca kültürel dökümana rağmen, köklü kültürümüzün alışkanlıkları devam ede geldi. Türlü sebeplerle nesilden nesile dejenere olarak devam eden bu kültür, özelliklede dini kriterler nedeni ile çok fazla yozlaşamadı. Zira insanın dine olan ihtiyacı hiç değişmedi.
Bu gün tüm dünyayı saran demokrasi havası, her kes tarafından tam tamına doğru tabir edilemese bile, makbul olduğu epey geniş bir yelpaze tarafında kabul edilmiştir. Ancak demokratik açılımlar, kültür ve din tanımaz. Nihayetinde bireysel özgürlük ve isteklerin bir uydurması olan demokrasi, yeri geldiğinde ne kültürü ve de dini tanımadığını, hukuk kurallarınca serbestleştirdiği “zina” maddesi ile en açık bir şekilde göstermiştir.
Şimdi, şöyle bir bakarsak mahalle baskısına, ne olduğunu daha iyi görebileceğiz. Milyonlarca insanın süregelen kültür ve dini değerlerine rağmen, tepelerden bir yerden konan ucube bir kanunun uygulanamıyor olması gibi… Yani kanun cevaz veriyor, ama öyle bir cevaz ki, var olan kültür ve dine taban tabana zıt. Ve kanunun verdiği cevazı, kişi uygulayamıyor çünkü toplum kabul etmiyor.
İşte bu, kanun koyucunun “ben ne dersem o” fikriyatının, öyle olmadığının delilidir. Kanunlar, hitap ettiği toplumun kültür ve din yapısına, taban tabana zıt olamaz. Özellikle de dini değerlerine bağlı toplumlarda bunu başarabilmek çok, çok zordur. Günümüzde ki mahalle baskısı şikayetlerinin altında yatan en önemli olgu işte budur.
Türkiye ve Türk insanı, Cumhuriyet inkılapları ile bir gecede kaybolan yazılı kültürünün ardından her ne kadar sudan çıkmış balığa döndü ise de, bu kültürü hafıza ve melekelerden silmek mümkün olmadı. Yani o bir gecede uçup giden onca kültürel dökümana rağmen, köklü kültürümüzün alışkanlıkları devam ede geldi. Türlü sebeplerle nesilden nesile dejenere olarak devam eden bu kültür, özelliklede dini kriterler nedeni ile çok fazla yozlaşamadı. Zira insanın dine olan ihtiyacı hiç değişmedi.
Bu gün tüm dünyayı saran demokrasi havası, her kes tarafından tam tamına doğru tabir edilemese bile, makbul olduğu epey geniş bir yelpaze tarafında kabul edilmiştir. Ancak demokratik açılımlar, kültür ve din tanımaz. Nihayetinde bireysel özgürlük ve isteklerin bir uydurması olan demokrasi, yeri geldiğinde ne kültürü ve de dini tanımadığını, hukuk kurallarınca serbestleştirdiği “zina” maddesi ile en açık bir şekilde göstermiştir.
Şimdi, şöyle bir bakarsak mahalle baskısına, ne olduğunu daha iyi görebileceğiz. Milyonlarca insanın süregelen kültür ve dini değerlerine rağmen, tepelerden bir yerden konan ucube bir kanunun uygulanamıyor olması gibi… Yani kanun cevaz veriyor, ama öyle bir cevaz ki, var olan kültür ve dine taban tabana zıt. Ve kanunun verdiği cevazı, kişi uygulayamıyor çünkü toplum kabul etmiyor.
İşte bu, kanun koyucunun “ben ne dersem o” fikriyatının, öyle olmadığının delilidir. Kanunlar, hitap ettiği toplumun kültür ve din yapısına, taban tabana zıt olamaz. Özellikle de dini değerlerine bağlı toplumlarda bunu başarabilmek çok, çok zordur. Günümüzde ki mahalle baskısı şikayetlerinin altında yatan en önemli olgu işte budur.